Gingerbread man & het peperkoekhuisje

“Run, run, as fast as you can. You can’t catch me—I’m the gingerbread man!”, dit is een stukje uit het gingerbread man verhaal dat vaak wordt geassocieerd met Kerst. Maar waarom wordt dit verhaal met Kerst verteld? En wie is de gingerbread man en wat is zijn verhaal?

Het verhaal van de gingerbread man

Het verhaal van de gingerbread man is een oud verhaal, waarvan meerdere versies bestaan. Het originele verhaal van de gingerbread man dateert al uit 1875, toen het verscheen in het destijds populaire Amerikaanse kindertijdschrift genaamd: St. Nicholas Magazine. Het verhaal gaat over een oude man en vrouw die een eenzaam bestaan leefden diep in de bossen. Ze hadden geen kinderen van henzelf ondanks dat ze dit graag hadden gewild, en daarom besloot de oude vrouw een koekje in de vorm van een jongen te bakken. Toen zij echter de oven opende om het koekje eruit te halen, sprong het tot leven gekomen koekje – de gingerbread man – uit de oven en riep “run, run, as fast as you can. You can’t catch me—I’m the gingerbread man!”. De gingerbread man werd achtervolgd door de man en vrouw, maar was hen te snel af. Vervolgens werd hij nog achternagezeten door andere boeren langs wiens landerijen hij rende, en werd hij gevolgd door een koe en een varken, die hem ook niet konden bijhouden. Toen hij echter een vos passeerde bleek deze geen interesse te hebben in de gingerbread man, waardoor de gingerbread man even van zijn apropos was gebracht. En precies op het moment dat de gingerbread man stil stond van verbazing, at de vos de gingerbread man toch op. 

Gingerbread man: een fabel?

Gek verhaal, vind je niet? Het doet wel een beetje denken aan een fabel, zoals die van de Franse schrijver La Fontaine (degenen onder ons die Frans hebben gehad op de middelbare school zullen deze naam wellicht nog wel herkennen…). La Fontaine schreef korte verhalen in rijmvorm, waarin dieren met menselijke eigenschappen de hoofdrol hadden, en waar altijd een moraal in verstopt zat. Ondanks dat La Fontaine het gingerbread man verhaal niet heeft geschreven, vertoont het verhaal wel overeenkomsten met dat van het fabel genre. Wat zou de moraal van het gingerbread man verhaal zijn? Die is redelijk negatief voor een verhaal bedoeld voor kinderen: pas op wie je vertrouwt. Echter worden aan het verhaal ook positievere associaties toebedeeld, namelijk die van onbevangenheid, vastberadenheid en geluk. Hoe dan ook, het korte verhaal van slechts twee pagina’s lang uit het St. Nicholas Magazine kent heden ten dage nog grote populariteit.

Gingerbread: een oude traktatie

Nog voordat het verhaal van de Gingerbread man in 1875 voor het eerst werd gepubliceerd, was het Gingerbread man koekje een veel geziene Kerst traktatie. De eerste recepten dateren uit de 16de eeuw. De reden dat de Gingerbread man met Kerst wordt geassocieerd, is onder andere dat van oudsher veel van de in het deeg gebruikte specerijen werden gebruikt rond de feestdagen; dure specerijen zoals gember, kaneel, nootmuskaat en kruidnagel waren voor speciale gebeurtenissen voorbehouden, zoals met Kerst. 

Naast de gingerbread man zijn er ook nog de gingerbread houses, of zoals we het in het Nederlands noemen: peperkoekhuisjes. Deze huisjes zijn van hetzelfde deeg gemaakt als de gingerbread man en worden ook versierd met allerlei zoete snoepjes en witte icing. Het peperkoekhuisje is vooral bekend geworden doordat de gebroeders Grimm het gebruikten in hun sprookje Hans en Grietje. Hans en Grietje worden door de heks naar haar huis gelokt, doordat zij in een huis woont gemaakt van koek en snoep… 

Gingerbread is dus een traktatie die al eeuwen wordt gegeten en die ook vandaag de dag nog populair is. Ben je al geïnspireerd door dit verhaal? Dan hebben wij hier een recept van Delicious voor jou om zelf gingerbread te maken. En met wat witte icing, snoepjes en geduld erbij kun je er dan zelf een mooi versierde gingerbread man of peperkoekhuisje van maken!

Recept

  • 100 gr honing
  • 30 gr stroop
  • 65 gr donkerbruine basterdsuiker
  • 100 gr roomboter
  • 350 gr bloem
  • 2 tl kaneel
  • 1 tl gemberpoeder
  • ¼ tl witte peper
  • ¼ tl gemalen kruidnagel
  • ¼ tl kardemom
  • ¼ tl gemalen nootmuskaat
  • 1 ei
  • ½ tl bakpoeder
  1. Smelt de honing met de stroop, de bruine suiker en de roomboter in een klein steelpannetje, waarbij het mengsel niet mag koken.

  2. Meng dan 175 gr bloem, de specerijen en ¼ tl zout door het mengsel. Laat het daarna iets afkoelen en klop dan het ei erdoorheen. Laat het daarna helemaal afkoelen en meng daarna nog 90 gr bloem en het bakpoeder erdoor. 

  3. Kneed het deeg kort. Voeg eventueel nog wat bloem toe om een zacht en niet-plakkerig deeg te krijgen. 

  4. Laat het deeg daarna tenminste 2 uur, maar liever een hele nacht, in de koelkast rusten. 

  5. Verwarm de oven voor op 200°C. 

  6. Rol het deeg dun uit op bakpapier en steek er vormpjes uit. De restjes deeg kun je weer samenkneden tot een bal, uitrollen en er nieuwe vormpjes uit steken. Ga door tot het deeg op is. 

  7. Leg de koekjes op een met bakpapier beklede bakblik. Bak ze in het midden van de oven in 8-10 minuten lichtbruin en gaar. Je kunt de bakplaat halverwege draaien voor gelijkmatig bruine koekjes. Neem dan de koekjes uit de oven en laat ze afkoelen op de bakplaat.

  8. Als de koekjes helemaal zijn afgekoeld kun je ze gaan versieren, want als ze nog een beetje warm zijn dan zal de icing smelten, en dat wil je niet hebben ;)

Bronnen

Sluiten