Taiwan: eiland, maar geen land

Taiwan, een eiland gelegen in de Oost-Chinese zee voor de kust van de Volksrepubliek China. Wereldstad Taipei als hoofdstad, een totaal inwonersaantal van ruim 23 miljoen inwoners en een oppervlakte ongeveer zo groot als Nederland, maken het een niet te missen eiland in Azië. Met een verbluffende natuur, een democratisch bewind onder een vrouwelijke president, en tot 2007 de hoogste wolkenkrabber ter wereld is het een bijzonder stukje grond in Azië. Maar is Taiwan wel een land? En wat maakt Taiwan tot zo’n belangrijk conflictgebied in Azië?

Een stap terug in de tijd

Laten we beginnen met een korte geschiedenisles over Taiwan. Taiwan is een eiland dat een lange geschiedenis van overheersing door verscheidene landen kent. Het is gekoloniseerd geweest door Portugal, Spanje en Nederland (ja, ook hier heeft de VOC een vinger in de pap gehad), het is onderdeel geweest van de laatste keizerlijke dynastie van China, de Qing-dynastie, en de Japanners hadden er de macht tot het einde van WOII in 1945. Toen kwam Taiwan onder het bewind te liggen van de Chinese Nationalistische Partij: de Kwomintang. Door deze partij werd na het vertrek van de Japanners de Chinese Republiek gevestigd, wat zowel het vasteland van China als het eiland Taiwan omvatte. Dit was echter van korte duur. Een andere partij in China won snel veel stemmen: de Communistische Partij onder leider Mao Zedong. Mao verjoeg de Kwomintang in 1949 van het vasteland van China, en zij vluchtte met haar aanhangers naar het eiland Taiwan. De Republiek China (de Kwomintang) omvatte nu slechts het eiland Taiwan, terwijl Mao Zedong met zijn Communistische Partij de Volksrepubliek China uitriep op het Chinese vasteland. Maar Mao Zedong hield vol dat Taiwan wel degelijk onderdeel uitmaakte van de Volksrepubliek China, en zo ontstond het China-Taiwan conflict.

Taiwan claimt dus de Republiek China te zijn, terwijl de Volksrepubliek China (het grote China zoals wij dat vandaag de dag kennen) claimt dat Taiwan onderdeel uitmaakt van die grote Volksrepubliek. En hoewel jij misschien dacht dat Taiwan een land is, is dat officieel niet het geval. Tenminste, slechts veertien landen erkennen Taiwan wel officieel als land (zoals Vaticaanstad, Belize en Paraguay), maar Nederland is niet één van die 14. Ook de VN erkent enkel het bestaan van de Volksrepubliek China, en dus niet het eiland Taiwan. 

Wat heeft de VS ermee te maken?

Maar als China zo’n machtig land is, en Taiwan slechts een (relatief) klein eiland, waarom neemt China Taiwan dan niet in? Dat ligt wat gecompliceerd. Taiwan is namelijk een belangrijke strategisch plek voor de Verenigde Staten. Sinds de Koude Oorlog steunt de VS Taiwan. Amerika zag het namelijk als haar plicht om democratische staten in Azië te beschermen tegen het oprukkende communisme, en Taiwan was zo’n democratisch eiland dat die steun goed kon gebruiken. Bovendien ligt Taiwan als eiland in de Oost-Chinese Zee strategisch zeer gunstig. De steun van de Amerikanen aan Taiwan zorgde ervoor dat zij Mao Zedong dwongen zijn inlijvingsplannen voor Taiwan op te geven. 

De steun van de VS aan Taiwan duurt voort tot op de dag van vandaag. Hoewel zij Taiwan dus niet officieel erkennen als land, staan zij wel achter de de facto onafhankelijk opererende staat Taiwan. En dat geldt voor veel westerse landen; hoewel zij Taiwan niet erkennen als land, geniet het democratische Taiwan wel de steun en sympathie van het Westen. Niet heel gek als je kijkt naar hoe Taiwan zich in de afgelopen 50 jaar heeft ontwikkeld tot een progressief democratisch land, wat in veel opzichten lijkt op het Westen. Een belangrijke gebeurtenis die de spanning in het gebied onlangs weer op scherp heeft gezet, is het bezoek aan Taiwan van afgelopen zomer door de hoge overheidsfunctionaris Nancy Pelosi vanuit de VS. Nancy Pelosi bracht bezoeken aan een aantal landen in Azië, en hoewel Taiwan geen officieel gepland bezoek was, arriveerde zij er toch, omdat het slechts een “handige tussenstop” was. China nam het bezoek zeer serieus en uitte dreigementen naar Taiwan en de VS over militaire interventie in het gebied. Op een oorlog is het (nog) niet uitgelopen, maar het gebied is zeker een broeiend conflictgebied. China blijft Taiwan intimideren, bijvoorbeeld door provocerend gevechtsvliegtuigen rondom het eiland te laten vliegen. Maar Taiwan laat zich niet kisten en voelt zich hierin gesterkt door de steun van de VS. 

Toekomst van Taiwan?

Hoe het de komende jaren met Taiwan zal gaan verlopen valt natuurlijk niet te zeggen. Zal het uitlopen op een oorlog? Zal Taiwan toch door China worden ingenomen? Zal Taiwan ooit als land erkend worden door de VN? Niemand die het zeker weet. Wat we wel weten, en dat weten de Taiwanezen maar al te goed, is dat China een machtig land is dat niet snel zal opgeven. Met het voorheen zeer democratische en vrije Hong Kong als voorbeeld, blijft het een serieus conflictgebied waar spanningen zullen blijven bestaan. Het bezoek van Pelosi aan Taiwan was risicovol en heeft zeker voor meer onrust in de regio gezorgt, maar het benadrukt wel het belang dat de VS (en daarmee de Westerse wereld) hecht aan democratische landen, iets wat heden ten dage onder vuur ligt. 
 

Nancy Pelosi:

  • Naam: Nancy Patricia D'Alesandro-Pelosi
  • Leeftijd: 82 jaar
  • Functie: Voorzitter van het Huis van Afgevaardigden in de Verenigde Staten

Nancy Pelosi is een vrouw met al een lange politieke carrière achter de kiezen. Als dochter van de voormalige burgemeester van Baltimore werd politiek haar met de paplepel ingegoten. In 1987 trad ze toe tot het Huis van Afgevaardigden als één van de weinige vrouwen in die tijd. Vandaag de dag is ze nog steeds politiek actief. Ze is een zeer invloedrijke politica, geliefd door velen, maar ook gehaat. Vooral conservatieven zijn geen fan van haar, vanwege haar progressieve ideeën als Democraat. 

Wist je dat: Nancy Pelosi is de schoonmoeder van de Nederlandse journalist en VS-correspondent Michiel Vos. 

Bronnen:

Sluiten

Zoeken

Zoeken