Een bubbeltje uit Nederland?

Wanneer u aan wijn denkt, is Nederland hoogstwaarschijnlijk niet het eerste waar u aan denkt. Aannemelijker is dat de woorden Bordeaux, Bourgogne, de Elzas, La Rioja of het Loiredal eerder in uw hoofd verschijnen. Mogelijk bent u wat meer bezig met modernere wijnstreken en denkt u het eerste aan Chili, Zuid-Afrika of Californië. Dat Nederland niet tussen deze rijtjes staat is begrijpelijk, tot voor kort maakte ik me er ook schuldig aan. De ontdekking dat er in het dorp waar ik ben opgegroeid een wijngaard aanwezig is, heeft dat echter doen veranderen; tegenwoordig denk ik bij het woord wijn regelmatig aan Nederland. Hoe dat komt leg ik u hieronder graag verder uit.

 

Terroir

Een woord dat door wijnliefhebbers vaak maar al te graag wordt aangehaald is ‘terroir’. Het terroir omvat de omstandigheden binnen het milieu welke van invloed zijn op de druiven en daarmee dus ook de wijn. Die omstandigheden kunnen grofweg in vier onderdelen worden ingedeeld: het klimaat, de grond, de topografie en de vegetatie. Over het algemeen leent Nederland zich in mindere mate voor wijnbouw, omdat het terroir in landen als Frankrijk, Italië of Chili simpelweg gunstiger is. Deze landen zijn om die reden dan ook dominanter dan Nederland op het gebied van wijnbouw.

 

Geschiedenis

De allereerste vermelding van de Nederlandse wijnbouw dateert uit 968. De betrouwbaarheid van deze vermelding is echter meer dan discutabel. Voor de oudste betrouwbare vermelding moet men naar de middeleeuwen kijken, 1266 om precies te zijn. De vermelding betreft een wijngaard rond het huidige Roermond. Meerdere bewijsstukken wijzen ook op een significante aanwezigheid van wijngaarden in Zuid-Limburg. Wijnbouw op kleinere schaal beperkte zich tot plekken met een hogere bevolkingsdichtheid, en waren bijvoorbeeld te vinden in het mooie ’s-Hertogenbosch. Een aantal factoren, onder andere de komst van de Kleine IJstijd, maakten echter een eind aan de Nederlandse wijnbouw in de Middeleeuwen.

 

In de 20ste eeuw zijn pas weer sporen te ontdekken van noemenswaardige wijnbouw in Nederland. Het in 1967 opgerichte Slavante is de oudste wijngaard in Nederland. De Apostelhoeve, opgericht in 1970 geldt ook als een van de initiatiefnemers. Desondanks heeft het tot het einde van de 20ste eeuw geduurd voordat er een grote toename van wijngaarden heeft plaatsgevonden. Tegenwoordig zijn er zo’n 165 commerciële wijngaarden in Nederland, samen goed voor 250 hectare grond. Enkele voorbeelden waar u ongetwijfeld heerlijk kunt vertoeven onder het genot van een Nederlandse wijn zijn de Apostelhoeve, Wijngaard St. Martinus, Betuws Wijndomein en Wijnhoeve De Kleine Schorre.

 

Nederlandse wijn

De totale wijnproductie in Nederland in 2020 bedroeg 7.543 hectoliter, wat neerkomt op ongeveer 1.005.565 flessen. Dat aantal bedroeg voor Italië 49.1 miljoen hectoliter en voor Frankrijk 46.6 miljoen hectoliter. Op het gebied van wijnproductie valt Nederland in vergelijking met die landen in het niet. Het is echter wel iets dat maakt dat de Nederlandse wijnbouw op zichzelf uniek is. De vraag is dan ook of Nederland zou moeten worden vergeleken met landen als Italië en Frankrijk. Nederlandse wijn is over het algemeen namelijk vrij duur, wat komt door het beperkte aanbod van de wijn. De wijnen worden vrijwel uitsluitend verkocht in wijnhandels, restaurants en natuurlijk bij de wijngaard zelf. In de supermarkt zijn goedkopere wijnen te vinden uit landen die meer produceren.

 

Bovendien is zichtbaar dat Nederlandse wijngaarden inzetten op kwaliteit in plaats van op kwantiteit. Door het koudere klimaat in Nederland is het niet mogelijk om alle druivenrassen te planten. Een Cabernet Sauvignon of Grenache uit Nederland zult u waarschijnlijk nooit tegenkomen. Er zijn echter wel druivenrassen die meer geschikt zijn voor koudere klimaten, zoals de Pinot Noir, Riesling en Sauvignon Blanc. De kans dat een in Nederland geproduceerde fles wijn een van deze druiven bevat is veel aannemelijker. Ook aannemelijk is dat op de fles een druif staat waar u nog nooit van hebt gehoord, zoals de Souvignier Gris, Johanniter en Cabernet Cortis. Deze druiven zijn het product van veredeling van druivenrassen en bezitten aantrekkelijke eigenschappen voor wijnbouw in koudere klimaten; uitstekend dus voor Nederlandse wijngaarden. Nederland zelf speelt een grote rol in de veredeling van gewassen. Mogelijk kan de expertise, verworven in dat specialisme, van pas komen bij verdere doorontwikkeling van druivenrassen. Door de veredeling van druivenrassen zijn wijngaarden, in gebieden die zich minder uitlenen voor wijnbouw, in staat wijnen van betere kwaliteit te maken. Het aspect van veredeling speelt dan ook een relatief grote rol in de Nederlandse wijnbouw.

 

Nederland wijnland?

Dat Nederland tot op heden niet als wijnland wordt beschouwd is vrij logisch. Het klimaat dat hier aanwezig is, is niet zo gunstig voor het verbouwen van druiven in vergelijking met zuidelijker gelegen landen. Laat het ook zo zijn dat het Nederlandse wijnavontuur in de Middeleeuwen zich niet als een memorabele ervaring heeft bewezen. Volgens meerdere experts heeft de Nederlandse wijnbouw dit keer echter wel goede toekomstperspectieven. Ook kunnen de effecten van klimaatverandering nuttig zijn voor de druiventeelt in Nederland. Wat in ieder geval onmiskenbaar is, is dat het de goede kant op gaat wat betreft wijnbouw in Nederland. De kans dat u over tien jaar bij een gelegenheid (of simpelweg een doorsnee dag) een Nederlandse bubbel opentrekt groeit dan ook met de dag.

 

Sluiten

Zoeken

Zoeken