​​Waarom Nederland ‘gewoon’ naar het WK in Qatar gaat

Afgelopen dinsdag was het zover: het Nederlands elftal speelde in de Kuip (helaas zonder publiek) de laatste kwalificatiewedstrijd voor het WK in Qatar. Nederland versloeg Noorwegen met 2-0 en plaatste zich hiermee voor het wereldkampioenschap voetbal dat volgend jaar plaats zal vinden. Voor Oranje is het alweer 9 jaar geleden dat het meedeed aan een WK, maar deze editie van het eindtoernooi is ook in vele andere opzichten uniek en opzienbarend. Zo is er veel te doen geweest om mensenrechtenschendingen gerelateerd aan het WK en werd vervolgens in Nederland de vraag opgeworpen of het WK niet geboycot moet worden.

 

Corruptie 

Het begon allemaal met wat beschouwd wordt als een van de grootste schandalen in de geschiedenis van het voetbal. In 2010 wees de FIFA de wereldkampioenschappen van 2018 en 2022 toe aan Rusland en Qatar. Zeker de verkiezing voor Qatar kwam als een grote verrassing, aangezien dit land slechts 300.000 inwoners telt en geen noemenswaardige sportgeschiedenis heeft (zo deed het land zelfs nog nooit eerder mee aan een WK voetbal!). Later blijkt uit een Amerikaans onderzoek dat er sprake was van omkoping bij het vergeven van de organisatierechten van de wereldkampioenschappen. Ondanks de vele ophef houdt de FIFA vast aan de oorspronkelijke toebedeling en worden de eindtoernooien gewoon in Rusland en Qatar gehouden. Het WK 2022 wordt wel verplaatst naar de winter vanwege de extreme hitte in Qatar tijdens de zomermaanden. Ook hier waren veel voetbalclubs en nationale voetbalbonden ontevreden over, omdat nu de volledige speelkalender van onder andere de nationale competities moet worden omgegooid.

 

Mensenrechtenschendingen 

Omdat Qatar tot nu toe dus nog geen sportland was had het land maar weinig stadions en moest er flink bijgebouwd worden. Hiervoor werden miljoenen mensen uit landen in Afrika en Azië gehaald en deze gastarbeiders moesten zwaar en gevaarlijk werk verrichten. Al snel verschenen de eerste negatieve rapporten van mensenrechtenorganisaties over de gevaarlijke werkomstandigheden voor deze migrantenarbeiders. Deze werkomstandigheden hebben vreselijke gevolgen. In 2015 publiceert de Washington Post namelijk een artikel waarin beweerd wordt dat in drie jaar tijd 1200 arbeidsmigranten om het leven waren gekomen in de rijke oliestaat. Later volgen nog ergere cijfers: uit onderzoek van de Britse krant The Guardian blijkt dat er tussen 2010 en 2020 meer dan 6500 arbeidsmigranten om het leven zijn gekomen tijdens werkzaamheden in aanloop naar het WK voetbal. 

 

Een boycot?

Op de mensenrechtenschendingen volgde direct een storm van kritiek en meerdere voetbalbonden, de Scandinavische landen voorop, hebben ervoor gekozen om regelmatig aandacht te vragen voor de misstanden in Qatar. Er werd zelfs even gesproken over een eventuele boycot van het wereldkampioenschap. Ook in Nederland werd dit idee opgeworpen tijdens een interview van Sigrid Kaag, lijsttrekker van D66 en Gert-Jan Segers,  lijsttrekker van de Christenunie. Experts deden dit echter af als een manier om te scoren tijdens verkiezingstijd en namen de mogelijkheid van een boycot niet serieus. Naast de enorme financiële gevolgen die een boycot zou hebben, beweren ook mensenrechtenorganisaties dat hiermee waarschijnlijk niet het gewenste gevolg bereikt zou worden. Volgens Amnesty International zou een internationale boycot van het WK de arbeidsomstandigheden niet verbeteren. Een groot deel van de arbeidsmigranten zal worden teruggestuurd naar hun geboorteland en verliest daarbij hun broodnodige inkomen.

Wat dan wel?

De huidige kritiek op de mensenrechtenschendingen in Qatar hebben al wel enig effect: zo vallen er steeds minder doden rondom de bouw van stadions, zijn de werkomstandigheden voor gastarbeiders in het land enigszins verbeterd en wegen sinds enkele jaren mensenrechten ook mee voor de FIFA bij het toebedelen van eindtoernooien. Voor deelnemende landen zou het volgens mensenrechtenorganisaties wel een goed idee zijn om zo min mogelijk hoogwaardigheidsbekleders te sturen naar het WK. Hiermee geeft het land een duidelijk signaal af dat het de sportieve kant van een internationaal voetbaltoernooi het belangrijkst vindt en mensenrechtenschendingen niet tolereert of steunt. Er valt te concluderen dat Oranje het beste gewoon kan afreizen naar Qatar, ondanks dat het Nederlands elftal zal spelen op de graven van duizenden arbeiders.

Bronvermelding

Sluiten

Zoeken

Zoeken