Belastingontwijking 101
“This leak is really Panama Papers on steroids. This is the Pandora Papers.” Dat zijn de woorden van Gerard Ryle, director van het welbekende International Consortium of Investigative Journalists. De ‘Pandora Papers’ bestaan uit zo’n 12 miljoen documenten, waar 330 politici op een of andere manier betrokken bij zijn geweest. Onder hen zult u ook Wopke Hoekstra terugvinden die als Nederlandse minister van Financiën verantwoordelijk is voor de aanpak van belastingontwijking. Ondanks dat valt zijn naam wel in ’s werelds grootste journalistieke onderzoek dat er op gericht is om de wereld van belastingontwijking en -ontduiking bloot te leggen. Niet gek als u hier enige vorm van ironie of hypocrisie detecteert.
Kennelijk heeft de heer Hoekstra zich verwikkeld in een internationale constructie die liep via de Britse Maagdeneilanden, om te investeren in het Afrikaanse safaribedrijf ‘Asilia Africa’. De meningen zijn verdeeld omtrent Hoekstra’s optreden. Sommigen beweren dat hij op geen enkele manier een fout heeft begaan, terwijl anderen daarentegen alle kritiek meer dan verdiend vinden. Wat u er als lezer van vindt, is voor nu even niet relevant: hierbij presenteer ik u een tweetal manieren waardoor u uw diepe zakken gevuld kan houden en kan beschermen tegen de happige overheid.
Dubieuze praktijken
Volgens prof.dr. Dirk Schindler, toevallig werkzaam bij de Erasmus Universiteit Rotterdam, zijn er twee veelgebruikte manieren voor bedrijven om belasting te ontwijken: ‘debt shifting’ en ‘transfer pricing’.
Bij debt shifting maakt u creatief gebruik, of beter gezegd misbruik, van leningen en de rente die daar bij komt kijken. Uw vestiging bevindt zich in een land met een relatief hoge belastingvoet. Die vestiging wordt vanaf nu aangeduid als vestiging A. Uiteraard wilt u voorkomen meer belasting te betalen dan het absolute minimum, wat u motiveert om een vestiging op te richten in een land met een relatief lage belastingvoet. Die vestiging noemen we voor nu vestiging B. Vervolgens is het de bedoeling dat vestiging B geld uitleent aan vestiging A. Vestiging A betaalt over die lening rente en die rente is, zoals u zou moeten weten, aftrekbaar in het land met een relatief hoge belastingvoet; u betaalt zo minder belasting. Onder de streep kunt u dus op deze manier een aantrekkelijk voordeel behalen. Wellicht aantrekkelijk genoeg om de morele verwerpelijkheid van het verhaal door de vingers te zien.
Transfer pricing, ook wel bekend als interne verrekenprijzen, gaat net even anders. Dat maakt het niet moeilijker, maar wellicht is het een tikkeltje risicovoller. Wederom spreken we van vestiging A, die zich bevindt in een land met een relatief hoge belastingvoet. U, als succesvol ondernemer, bent het zat om altijd maar veel te veel belasting te betalen en dus besluit u tot actie over te gaan. Ook hier is het eerste wat u doet het oprichten van een nieuwe vestiging in een land met een relatief lage belastingvoet, vestiging B. Vervolgens moeten er goederen verhandeld worden tussen beide vestigingen. Dit gebeurt uiteraard met de meest inaccurate interne verrekenprijzen. Vestiging B brengt vestiging A voor een zeer hoog bedrag goederen in rekening. Wat u hiermee bewerkstelligt is dat vestiging A met grote verliezen te maken krijgt, die verliezen gaan ten koste van de winst, waardoor u uiteindelijk minder belasting betaalt. Met wat geluk is het zelfs nog mogelijk om verliezen die u hebt geleden in de toekomst te verrekenen met de winst. Dat is nou zaken doen!
Conclusie
De publicatie van de Pandora Papers heeft veel teweeggebracht, niet alleen voor de heer Hoekstra, maar ook voor andere bekende figuren van wie de namen gevallen zijn. Na dit artikel staat uw naam later wellicht ook in een van de toekomstige ‘papers’. Even een vestiging oprichten in een fiscaal aantrekkelijk land en u kunt volop profiteren van uw recentelijke inspanningen. Verwacht echter geen warm onthaal van het publiek, wanneer uw praktijken bekendheid krijgen. Of dat volgens u nou terecht of onterecht is, enige discretie is meer dan aan te raden.
Bronvermelding
-
International Consortium of Investigative Journalists [ICIJ]. (2021, 3 oktober). Pandora Papers: An unprecedented leak exposes the inner workings of a shadow economy [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=dHAtIFyDB8k&t=8s.
-
Ministerie van Financiën. (2021, 10 februari). Aanpakken constructies belastingontwijking. Aanpak belastingontwijking en belastingontduiking | Rijksoverheid.nl. Geraadpleegd op 16 oktober 2021, van https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/belastingontwijking/aanpakken-constructies-belastingontwijking.
-
Slingerland, M. (2021, 13 oktober). Applaus voor de Pandora Papers, maar was Wopke Hoekstra voorpaginanieuws? Trouw. https://www.trouw.nl/opinie/applaus-voor-de-pandora-papers-maar-was-wopke-hoekstra-voorpaginanieuws~b4623cec/.
-
Van den Berg, I. (2018, 18 april). Fifty shades of belastingontwijking. Brabants Dagblad, 19.
-
Waterval, D. (2021, 3 oktober). Wopke Hoekstra investeerde in belastingparadijs. Trouw. https://www.trouw.nl/economie/wopke-hoekstra-investeerde-in-belastingparadijs~ba9de8bd/.