Ig Nobelprijzen: onzin of stiekem best zinvol?
Vorige maand kwam er een enigszins eigenaardig nieuwsbericht tevoorschijn op meerdere nieuwssites. De universiteit van Wageningen riep op om doodgeslagen muggen per post naar hen op te sturen voor onderzoek. Of, zoals de website van Wageningen University & Research dit zelf verwoordde: “mep een mug en stuur hem op”. Nu lijkt dit best wel onzinnig op het eerste gezicht, maar iets verder in het artikel bleek dat deze muggen kunnen worden gebruikt voor onderzoek naar overdraagbare ziektes. Dan klinkt het opeens een stuk logischer, zeker in het licht van de huidige pandemie. Toch is het opvallend dat dit nieuws naar buiten wordt gebracht met discutabele nieuwskoppen. Toegegeven, het wekt wel de interesse om het artikel te lezen. Er lijkt ook wel een zekere aantrekkingskracht uit te gaan van grappig klinkende onderzoeken. Misschien dat daarom al een aantal jaren de zogeheten ‘Ig Nobelprijs’ wordt uitgereikt voor onderzoek dat een grappige eerste indruk achter laat.
Bij die Ig Nobelprijzen worden onderzoeken uit verschillende disciplines beoordeeld op het criterium of het grappig is, maar toch ook nog aanzet tot denken. Al dertig jaar wordt deze prijs uitgereikt binnen tien verschillende disciplines van de wetenschap. De uitreiking wordt zelfs gehouden bij de prestigieuze Harvard Universiteit in Cambridge, Massachusetts. Uiteraard wordt er ook, net als bij de echte Nobelprijzen, een geldbedrag uitgekeerd aan de winnaars. Klein verschil is alleen dat dit bedrag in Zimbabwaanse Dollars is. Hierdoor lijkt de prijs misschien heel wat, maar met de hyperinflatie van die valuta hebben de biljetten eigenlijk alleen waarde als er een tweede toiletpapier-crisis ontstaat… Mocht je nu wat inspiratie nodig hebben voor een aankomend onderzoeksproject of misschien zelfs wel voor de beruchte scriptie; dan volgen hier een aantal onderzoeken die in de prijzen zijn gevallen.
Voor de mr.drs.-student zijn de Ig Nobelprijzen voor economisch onderzoek natuurlijk het meest interessant. In 2019 ging de eer naar een Nederlander die de meeste mensen inmiddels wel kennen: hoogleraar infectiepreventie en OMT-lid Andreas Voss, voor zijn onderzoek naar smerige bankbiljetten. Toch leuk om te weten dat Indiase Roepies vaak relatief schoon zijn, terwijl eurobiljetten vaak onder de poepbacteriën zitten. Een paar jaar eerder, in 2015, werd onderzocht of omkoping van politieagenten kon worden tegengegaan door de agenten een geldbedrag aan te bieden. Ook hiervoor geldt weer dat het bijzonder klinkt, maar dat de achterliggende gedachtes nog best interessant kunnen zijn. En mocht je het toch leuker vinden om een spelletje te spelen in plaats van deze onderzoeken te bekijken, dan heeft een winnaar uit 2020 nog een leuke suggestie: belletje trekken bij diplomaten. Uiteraard heeft dit een Ig Nobelprijs voor de vrede opgeleverd.
Misschien dat het onderzoek naar geplette muggen van de Universiteit Wageningen ook ooit wel in aanmerking komt, als ze de ingezette lijn van de grappige nieuwskoppen blijven volhouden. Mocht je nu denken dat je eigen onderzoek tijdens de bachelor of master ook in aanmerking zou komen, schroom dan niet om een mail te sturen naar de Mediacommissie. Misschien is de website van De Duplomaat wel hét medium om onder de aandacht te komen van de organisatie die de Ig Nobelprijzen uitreikt.
Bronnen
- AD (2021). Mug doodgeslagen? Stuur ’m per post naar Wageningse universiteit voor onderzoek. Geraadpleegd via https://www.ad.nl/binnenland/mug-doodgeslagen-stuur-m-per-post-naar-wageningse-universiteit-voor-onderzoek~a9501e00/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F
- Improbable Research (2020). About the Ig Nobel Prizes. Geraadpleegd via https://www.improbable.com/ig-about/
- Improbable Research (2020). Ig Nobel Prize Winners. Geraadpleegd via https://www.improbable.com/ig-about/winners/
- NOS (2019). Ig Nobelprijs voor Nederlands onderzoek naar smerige bankbiljetten. Geraadpleegd via https://nos.nl/artikel/2301475-ig-nobelprijs-voor-nederlands-onderzoek-naar-smerige-bankbiljetten.html
- NOS (2021). Mug doodgeslagen? Stuur hem op naar de universiteit van Wageningen. Geraadpleegd via https://nos.nl/artikel/2368936-mug-doodgeslagen-stuur-hem-op-naar-de-universiteit-van-wageningen.html
- RTL (2019). Zwalkend Zimbabwe voert nieuwe munteenheid in. Geraadpleegd via https://www.rtlnieuws.nl/economie/artikel/4572241/zimbabwe-nieuwe-munteenheid-crisis-afrika-hyperinflatie-geld
- Telegraaf (2021). Wageningen University zoekt doodgeslagen steekmuggen. Geraadpleegd via https://www.telegraaf.nl/nieuws/1402591199/wageningen-university-zoekt-doodgeslagen-steekmuggen
- Wageningen University & Research (2021). Oproep: mep een mug en stuur hem op. Geraadpleegd via https://www.wur.nl/nl/nieuws/Oproep-mep-een-mug-en-stuur-hem-op.htm