Bijstandshoofdstad Rotterdam

Rotterdam is wederom door het CBS uitgeroepen tot de bijstandshoofdstad van 2020. Met 68 op de duizend bewoners die afhankelijk zijn van de bijstandsuitkering, is het al de twaalfde keer op een rij dat het de gemeente is met relatief de meeste bijstandsontvangers. Arnhem en Amsterdam bungelen op de tweede en derde plek met aantallen van ongeveer 55 op de duizend bewoners. In de Rotterdamse wijken Charlois, Delfshaven en Feijenoord leeft meer dan 10% van de inwoners van de bijstandsuitkering. Waarom zijn deze getallen zo enorm hoog in onze Maasstad?

Dat Rotterdam al ruim 10 jaar bijstandshoofdstad van Nederland is, komt vooral door de samenstelling van de bijstandsontvangers. Geschat is dat ongeveer de helft van de personen die bijstand ontvangt in de gemeente structureel werkloos is. Deze groep bestaat veelal uit laag- of niet opgeleiden, laaggeletterden en inwoners met een migratieachtergrond die moeilijk aan het werk komen en daardoor langdurig werkloos blijven. Deze aanhoudende werkloosheid zorgt voor een zodanige kloof tussen hen en de arbeidsmarkt, dat zij zonder hulp niet uit deze vicieuze cirkel komen. 

 De gemeente Rotterdam probeert al jaren de bijstandsdichtheid te laten dalen. Zo steunen zij het programma ‘Tegenprestatie’ dat bijstandsontvangers vraagt om zogenoemd verplicht vrijwilligerswerk te doen. Dit programma probeert de kloof tussen‘het werkloos zijn’ en ‘het werken’ te verkleinen door werklozen te activeren en een bepaald dagritme te geven. De uitstroom van mensen die vanuit dit programma de arbeidsmarkt opkomen, is nog gelimiteerd, maar toch zorgt het voor een boost. Daarnaast zijn er initiatieven die ervoor zorgen dat nieuwkomers in de bijstand zo snel mogelijk weer terug de arbeidsmarkt op komen, zodat de groep van structureel werklozen niet groeit. Hiernaast is de gemeente ook bezig met het uitvoeren van meer onderzoeken naar de rechtmatigheden van de bijstandsaanvragen. Fraude komt namelijk op dit gebied ook regelmatig voor, bijvoorbeeld doordat mensen achterhouden dat ze een partner hebben met genoeg inkomen. Zo is er de laatste jaren een forse toename in het aantal boetes betreffende bijstandsfraude. Natuurlijk is het oppassen geblazen dat er niet weer een situatie zich voordoet zoals bij de toeslagenaffaire.  Met dit onderzoek en andere initiatieven hoopt de gemeente het aantal bijstandsontvangers te beperken en uiteindelijk te laten dalen.

 Helaas heeft de huidige corona crisis, net als bij veel andere overheidsplannen, hier roet in het eten gegooid. Door het hele land heeft het virus voor een stijgend aantal bijstandsaanvragen gezorgd, ondanks dat de schade redelijk beperkt is door de NOW-regeling van de overheid. Toch is er een aanzienlijke grotere toename in het aantal bijstandsaanvragen in Rotterdam vergeleken met andere steden zoals Amsterdam en Den Haag. Dit komt wederom door het verschil in demografie. In andere steden is het merendeel dat door de corona crisis inkomsten mist zzp’er. Deze categorie mensen kunnen zich beroepen op een speciale uitkering gericht op zelfstandige ondernemers, de tozo-uitkering, die ervoor zorgt dat zij niet direct afhankelijk worden van bijstand. In Rotterdam zijn het echter vooral werkenden in loondienst die inkomsten kwijt zijn door het virus, waardoor hun enige optie de bijstand is. Onder deze groep zijn voornamelijk jonge Rotterdammers.

 Gezien de huidige situatie en de geschiedenis van de bijstandsdichtheid van Rotterdam, is het erg onwaarschijnlijk dat er de komende jaren een andere stad tot bijstandshoofdstad van Nederland wordt benoemd. Het is enkel afwachten om te hoeveel de schade de crisis uiteindelijk zal hebben op Rotterdamse ondernemers en werkenden. Hopelijk zal de schade beperkt blijven.

 

Bronnen

Sluiten