Wat Tupperware-parties, #girlboss en een rechtszaak tegen Trump met elkaar te maken hebben

De titel klinkt misschien als klinkklare onzin, maar er bestaat toch echt een link: het fenomeen van multi-level marketing. Al bijna een eeuw komt deze bedrijfsstructuur voor, maar door de jaren heen is er veel veranderd. Wat houdt deze bedrijfsstructuur precies in? En waarom kan je er het beste zo ver mogelijk van uit de buurt blijven?

Tupperware 

In de jaren ’30 van de vorige eeuw deed Earl Tupperware een uitvinding die bijna iedereen nog steeds dagelijks gebruikt: het plastic luchtdichte bakje, waarin eten opeens veel langer goed bleef. Zijn uitvinding en het bedrijf dat hij ervoor oprichtte werden pas twintig jaar later een succes toen Earl in aanraking kwam met Bonnie Wise. Bonnie was begonnen met het houden van zogenaamde Tupperware-parties. Huisvrouwen nodigde hierbij hun vriendinnen uit voor een gezellige bijeenkomst bij een van hen thuis, waarbij de host de Tupperware bakjes mocht verkopen. Wanneer zij zo’n avond organiseerde, kreeg zij een deel van de opbrengst van alle Tupperware-verkopen van de avond.

Deze manier van verkopen werd een enorm succes; ook in Nederland zullen veel oma’s zich misschien nog wel een Tupperware feestje herinneren. En in het begin leek deze manier van directe marketing ideaal: huisvrouwen verdienden nu ook een eigen inkomen, en leverde zo een grote bijdrage aan de vrouwenemancipatie van die tijd.

De moderne MLM

Toch is de wereld van multi-level marketing bedrijven, ook wel MLM’s genoemd, niet alleen maar rozengeur en maneschijn. Alhoewel deze bedrijfsstructuur legaal is in Nederland, is de rol van de MLM tegenwoordig meer betwist. De grens tussen piramidespelen – die wel illegaal zijn – en MLM’s is vaak onduidelijk. Bij een piramidespel krijgt men geen geld voor het verkopen van een product, maar voor het werven van nieuwe leden. Bij een MLM is er wel sprake van een product: dit wordt ingekocht bij een hogere uit het bedrijf, waarna de koper de opdracht krijgt om het product weer verder door te verkopen en andere verkopers te werven. Ook is het nieuwe rekruut niet helemaal afhankelijk van de mensen boven hem, maar ontvangt hij of zij bonussen van het bedrijf zelf. 

Klinkt verwarrend? Dat is het ook. En de meeste moderne MLM’s zijn nog ingewikkelder. Heb je ooit op Instagram een influencer gezien die vertelt over haar gelukkige leven? Ze reist de wereld over en verdient meer dan al haar leeftijdsgenootjes, zonder echt te werken. En dat allemaal dankzij dat ene product, wat jij ook kan gaan verkopen! Een bekend voorbeeld is ‘LuLaRoe’, een bedrijf dat leggings verkocht via sociale media. Net zoals veel andere bedrijven richtte LuLaRoe zich vooral op kwetsbare of eenzame vrouwen. De #girlboss-mentaliteit en toegang tot een exclusieve groep die het bedrijf leek te bieden, is het voor veel vrouwen die niemand hebben om op te leunen een goede manier om zelf geld te verdienen. Maar echt winst maken ze vaak niet: 72,6% van de vrouwen die voor LuLaRoe in 2016 leggings probeerde te verkopen hebben nooit een bonus gezien, en een groot deel daarvan getuigt überhaupt bijna niets verkocht te hebben.

Trump

Een ander bekend voorbeeld is ACN Inc, dat tussen 2005 en 2015 openlijk werd gesteund door Donald Trump. Na een investering om deel te worden van het bedrijf als ‘onafhankelijke bedrijfseigenaar’ kan men ACN producten zoals internet- en telefoonabonnementen gaan verkopen. Een deel van de opbrengst mag men dan houden. In mei 2020 heeft een Jane Doe samen met een aantal anderen een rechtszaak aangespannen tegen Trump vanwege dit bedrijf: aangespoord door hem zou ze in zee met ACN zijn gegaan. Na een investering van $4700 dollar had ze uiteindelijk een omzet van $38 dollar. Uit onderzoek van de NY Times bleek dat Trump zelf ongeveer $8.8 miljoen dollar had verdiend door zijn gezicht aan het bedrijf te koppelen. 

Zo gaan de verhalen maar door: op YouTube zijn vele analyses van vergelijkbare bedrijven, allemaal met net een ander verkoopverhaaltje. Maar allemaal verkopen ze een droom boven een product, op zo’n manier dat veel mensen die toch al kwetsbaar waren er diep door in de schulden belanden. Financiële vrijheid en een kans om de hele wereld rond te reizen willen we allemaal, maar door in zee te gaan met een MLM ben je eerder verder verwijderd van dit doel dan dichterbij. Kortom: ga nooit in op dat berichtje van je oude middelbare schoolkennis die jou dé kans biedt om financieel onafhankelijk te worden door leggings te verkopen. 

Bronnen

Sluiten

Zoeken

Zoeken