Themaweek | Van Fox tot Facebook: bestaat neutrale informatie nog wel?

Van Fox news tot Facebook: deze verkiezingen kunnen we niet om de media heen. Naar welke zender iemand kijkt, kan al verbazingwekkend veel verschil maken in op wie diegene zal stemmen tijdens deze verkiezingen. De gemiddelde kijker van CNN zal eerder op Biden stemmen dan iemand die al zijn informatie via Fox News krijgt. Sociale media zorgen voor een nog sterkere polarisatie: door algoritmes worden mensen vaak meer naar een bepaalde hoek geduwd. Nog zorgwekkender is het feit dat het hierdoor vrij lastig wordt om ergens neutrale informatie vandaan te halen; bijna alles wat men leest heeft wel een politieke lading. Waarom is het zo moeilijk om informatie zonder politieke lading over de Amerikaanse verkiezingen te vinden?

De grootste mediabedrijven in het Amerikaanse medialandschap zijn eigenlijk heel beperkt: Comcast, The Walt Disney Company, AT&T en ViacomCBS. Deze vier bedrijven bezitten echter veel dochterbedrijven; bijna iedere Amerikaanse zender die je kan bedenken behoort uiteindelijk toe aan een van deze bedrijven. Zo is Fox News onderdeel van Disney, CNN van AT&T en MSNBC van Comcast. Dit brengt echter problematische gevolgen met zich mee: vier bedrijven beheren alles wat men via televisie ziet. Dit betekent dat de integriteit al snel in gevaar is – de politiek kan zo immers veel makkelijker invloed uitoefenen op de media, aangezien maar een klein aantal partijen benaderd hoeft te worden. Ook persoonlijke interesses (geld verdienen of bepaalde belangen behartigen van belangrijke figuren binnen het bedrijf) kunnen al snel veel effect hebben op de Amerikaanse samenleving. Deze bedrijven hebben immers een totaalpubliek van tientallen miljoenen mensen. 

Verder spelen sociale media deze verkiezingen een extreem grote rol. Twitter is voor Trump ongeveer het belangrijkste nieuwskanaal, net zoals bij de verkiezingen van 2016. Of hij ook echt duidelijk informatie over zijn programma twittert staat open voor discussie, maar sociale media kunnen niet worden weggedacht uit zijn manier van campagnevoeren. Biden zelf heeft misschien geen overduidelijke online aanwezigheid, maar social activism, een linksere beweging die voor verandering in de Amerikaanse maatschappij wil zorgen, is op sociale media zoals Instagram ook erg groot.

Zeker Facebook is hierbij belangrijk. Dit bedrijf, dat niet alleen Facebook zelf, maar ook Instagram en Whatsapp bezit, heeft al eerder grote effecten gehad op de politiek. Dit was bijvoorbeeld het geval bij de verkiezingen van 2016 en Brexit. The Great Hack en The Social Dilemma zijn documentaires die hier grondig op ingaan. Op basis van data die bedrijven van iemand hebben, kan al zeer gericht reclame worden gemaakt. Deze reclames wordt niet altijd goed gecheckt op feitelijke waarheid; ze spelen vooral in op emotie. Dit heeft grote gevolgen voor de maatschappij. 

Die gevolgen zijn de afgelopen tijd duidelijk zichtbaar geworden. Toenemende polarisatie en radicalisering is de laatste jaren een internationaal fenomeen, wat nog meer versterkt wordt door deze media. Aangezien veel van de bronnen waar mensen hun informatie vandaan halen alleen informatie met een politieke lading verstrekken, raakt men steeds meer geïsoleerd in een soort luchtbel – de filter bubbel, zoals activist Eli Pariser deze al in 2010 noemde. Door de algoritmes die sociale media platformen, maar ook bedrijven zoals Google toepassen, wordt alles wat men ziet compleet aangepast aan persoonlijke voorkeuren. Dit betekent dat een Republikein vooral informatie zal zien die andere Republikeinen ook interessant vinden, en een Democraat vooral informatie voor Democraten. Men raakt zo geïsoleerd in een bubbel met mensen die hetzelfde denken; meningen van anderen verdwijnen op de achtergrond en worden gezien als fake news. Sterke polarisatie en complotdenken zijn hiervan duidelijk gevolgen.

Toch lijkt het wel iets beter te gaan. Na de verkiezingen van 2016 is de kennis over nepnieuws en algoritmes toegenomen. Factcheckers zijn steeds belangrijker geworden – vooral kranten leggen steeds meer nadruk op feitelijkheid. Ook sites zoals ‘factcheck.org’ behandelen uitspraken gemaakt door beide presidentskandidaten uitgebreid. De vraag is echter hoeveel effect dit gaat hebben. Mensen moeten zelf de moeite nemen om hun Facebook reclames ook echt te checken en kranten zijn voor veel Amerikanen minder toegankelijk dan de tv.

Neutrale informatie is dus nog niet helemaal verdwenen, maar vereist wel meer zoekwerk. Wat uiteindelijk het effect van media dit jaar direct op de verkiezingen zal zijn, zal pas echt duidelijk worden na 3 november. In ieder geval is het belangrijk om altijd verder te kijken dan je aanbevolen pagina’s en jezelf niet te verliezen in je eigen kleine bubbel. In ieder geval probeert De Duplomaat je zo veel en neutraal mogelijk up-to-date te houden!

Bronnen:

Cadwalladr, C. (2019). The Great Hack: The film that goes behind the scenes of the Facebook data scandal. Geraadpleegd via https://www.theguardian.com/uk-news/2019/jul/20/the-great-hack-cambridge-analytica-scandal-facebook-netflix

Dit is waarom ook jij nu meer complotten online ziet. (2020). Geraadpleegd via https://nos.nl/op3/artikel/2347513-dit-is-waarom-ook-jij-nu-meer-complotten-online-ziet.html

FactCheck.org. (n.d.). Geraadpleegd via https://www.factcheck.org/

Glader, P. (2017,). 10 Journalism Brands Where You Find Real Facts Rather Than Alternative Facts. Geraadpleegd via https://www.forbes.com/sites/berlinschoolofcreativeleadership/2017/02/01/10-journalism-brands-where-you-will-find-real-facts-rather-than-alternative-facts

NU.nl. (2019). Disney rondt miljardenovername van 21st Century Fox af. Geraadpleegd via https://www.nu.nl/ondernemen/5801061/disney-rondt-miljardenovername-van-21st-century-fox-af.html

Pariser, E. (2012). The filter bubble: What the Internet is hiding from you. Penguin books.

Petković, Brankica (2015). Media Integrity Matters: Understanding the Meaning of and Risks to Media Integrity. Ljubljana: Peace Institute

St., 2. (2012). The 10 Media Companies That Control America's News. Geraadpleegd via https://www.businessinsider.com/10-companies-that-control-americas-news-2012-11?international=true