CoronaMelder: de gevolgen in de praktijk
Op zaterdag 10 oktober is de CoronaMelder app van de overheid gelanceerd. Sinds deze lancering is de app al drie miljoen keer gedownload. Het doel van de app is om gebruikers te waarschuwen dat zij mogelijk besmet zijn met het virus, nog voordat zij symptomen gaan vertonen. Hierdoor kan er sneller actie ondernomen worden om verdere besmettingen tegen te gaan. Hierdoor kan vermoedelijk de groei van het totale aantal besmettingen worden afgeremd.
Op de komst van de app wordt wisselend gereageerd. Van de Nederlanders die hebben deelgenomen aan het onderzoek van het RIVM naar de CoronaMelder app, zegt meer dan de helft dat zij positief tegenover de invoering van de app staan en dat ze van plan zijn om deze ook te gaan gebruiken. In veel nieuwsberichten wordt de app ook omschreven als een nuttige tool. Toch zijn er ook Nederlanders die zich zorgen maken om de lancering van de app. Dit zijn met name werkgevers en werknemers. Maar waar komen deze zorgen vandaan?
Voordat dieper op deze vraag wordt ingegaan, zal eerst toegelicht worden hoe de CoronaMelder app nu precies werkt. Het begint natuurlijk bij het downloaden van de app. Nadat je de app hebt geïnstalleerd en deze opent, krijg je een uitleg over de app zelf, wanneer je precies meldingen krijgt en wat er in de melding wordt weergegeven. Vervolgens krijg je vanuit de app het verzoek om je Bluetooth aan te zetten. Het functioneren van de app is namelijk erg afhankelijk van een geactiveerde Bluetooth-verbinding. Wat er gebeurt is het volgende: zodra jij lang genoeg in de buurt staat van een ander persoon die ook de CoronaMelder app heeft, zal er via de Bluetooth-verbinding van de twee telefoons een code uitgewisseld worden. Om de privacy van de gebruikers te beschermen, wordt niet geregistreerd op welke locatie deze code is uitgewisseld en van wie de andere telefoon afkomstig is. Mocht hierbij een code uitgewisseld worden met een persoon die besmet is met het coronavirus, zul je hierover via CoronaMelder een bericht ontvangen. Via de app is het vervolgens ook mogelijk om een coronatest aan te vragen bij de GGD. Wanneer je gebeld wordt door een GGD-medewerker, kun je bij een positieve uitslag van de test een GGD-sleutel doorgeven. Deze sleutel is ook terug te vinden in de app. Op deze manier wordt ook in de app geregistreerd dat je positief bent getest.
Op het eerste gezicht lijkt dus overal rekening mee te zijn gehouden bij de ontwikkeling van de app. Het grootste bezwaar bij dergelijke ‘corona apps’ ligt vaak bij het onderwerp privacy, maar ook hier lijkt goed over nagedacht te zijn. Waar ligt dan het probleem voor werknemers en werkgevers?
Die ligt bij de inhoud van de melding die CoronaMelder geeft wanneer je in de buurt bent geweest bij een persoon die positief getest blijkt te zijn. In de melding wordt namelijk niet geadviseerd om een test aan te vragen, maar om tien dagen in quarantaine te gaan. Het is momenteel zelfs niet mogelijk om een test aan te vragen bij de GGD wanneer je enkel met CoronaMelder kunt aantonen dat je een melding hebt ontvangen. Een test aanvragen is namelijk alleen mogelijk wanneer je symptomen blijkt te hebben. Een bijkomend nadeel is dat Bluetooth-verbindingen ongeveer een bereik hebben van tien meter. Dus zelfs als je anderhalve meter afstand hebt gehouden, is het nog steeds mogelijk dat je een melding ontvangt van CoronaMelder.
Het gevolg hiervan is dat gebruikers een melding kunnen ontvangen, terwijl zij helemaal geen risico hebben gelopen om het virus op te lopen. Als veel gebruikers zich gaan houden aan het advies van CoronaMelder, zullen veel meer personen voor tien dagen in quarantaine moeten. Dit heeft grote gevolgen voor werkgevers. Immers, niet elk beroep is vanuit huis uit te oefenen. Denk bijvoorbeeld aan buschauffeurs, die veel personen zullen tegenkomen op een dag die binnen een straal van tien meter, maar buiten een straal van anderhalve meter afstand van hen vandaan zullen zitten. Deze buschauffeurs zullen veel meldingen kunnen ontvangen wanneer zij CoronaMelder installeren. Vervolgens dienen zij tien dagen thuis te blijven en zal hun werkgever op den duur een tekort aan buschauffeurs hebben. Hetzelfde geldt voor leerkrachten in het middelbaar en basisonderwijs. Ook zij staan voor verschillende klassen en zullen veel personen tegenkomen op een dag. En ook zij kunnen moeilijk vanuit huis werken.
Wie moet voor deze kosten opdraaien? Het FNV adviseert in het geval van zzp’ers om de adviezen van CoronaMelder op te volgen, hoewel dit wel zorgt voor een ingewikkeld vraagstuk. Wanneer een zzp’ers thuis komt te zitten, moeten zij gebruik gaan maken van de door henzelf opgebouwde buffer. Die buffer raakt op een gegeven moment echter op. Bovendien is die niet bedoeld om tien dagen gezond thuis te zitten.
In het geval dat een werknemer thuis komt te zitten, doet zich ook een lastige situatie voor, zegt arbeidsrechtjurist Pascal Besselink van juridisch dienstverlener DAS in het artikel van Nieuwsuur. "Het gaat heel snel heel ver. De groep die een melding krijgt kan in potentie heel groot worden. Moeten die allemaal verplicht in quarantaine? En moet de werkgever dan betalen? Dat wordt al snel onbetaalbaar, als je meerdere van dat soort situaties krijgt." Bovendien moet de werkgever vaak een vervanger regelen voor de afwezige werknemer. Dan betaalt de werkgever dubbel loon, terwijl er maar één keer werk tegenover staat. Het laatste woord is dus nog niet gesproken over de CoronaMelder app van de overheid.
Bronnen
- Accountancy Vanmorgen (2020). ‘Corona-app en accountants, wel of niet installeren?’. Geraadpleegd via https://www.accountancyvanmorgen.nl/2020/10/15/corona-app-en-accountants-wel-of-niet-installeren/.
- Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (2020). ‘CoronaMelder: Privacy. Geraadpleegd via https://www.youtube.com/watch?v=KXHXinHMd5I&feature=youtu%2Ebe.
- Nagtzaam, P. (2020). ‘Werknemers en werkgevers maken zich zorgen over quarantaine door corona-app’. Geraadpleegd via https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2352243-werknemers-en-werkgevers-maken-zich-zorgen-over-quarantaine-door-corona-app.html.
- RIVM (2020). ‘Communicatie en vertrouwen: Vertrouwen in Nederlandse aanpak’. Geraadpleegd via https://www.rivm.nl/gedragsonderzoek/maatregelen-welbevinden/communicatie-en-vertrouwen.