Stoptober 2020: werken al die maatregelen wel?

Roken: iedereen weet dat het slecht voor je is, maar alsnog wordt het veel gedaan. Sommigen alleen op een feestje, anderen alleen als ze gestrest zijn en weer anderen gaan door een pakje per dag heen. Door de jaren heen zijn verschillende maatregelen genomen om het aantal rokers te laten dalen. Toch wordt roken nog steeds gezien als relatief normaal. Zijn die maatregelen dan wel zo effectief?

Al in 1988 is de Tabaks- en rookwarenwet ingevoerd. Door de jaren heen zijn de maatregelen steeds meer uitgebreid. Zo zijn de nieuwste maatregelen sinds kort ook op campus zichtbaar. Sinds 1 augustus is de Algemene Maatregel van Bestuur ‘Op weg naar rookvrije schoolterreinen’ ingegaan, waardoor alleen nog maar buiten de campus gerookt mag worden. Sinds 1 oktober mag roken ook niet meer op stations; de laatste rookpaal is inmiddels verplaatst naar het spoorwegmuseum.

Ook zijn de eisen aan pakjes sigaretten strenger geworden. De afschrikwekkende plaatjes kent iedereen, maar alle pakjes krijgen nu ook dezelfde viezige groenbruine kleur. Ook zijn er al vooruitzichten voor komende jaren: vanaf 2025 moeten speeltuinen en sportverenigingen zo veel mogelijk rookvrij zijn.

Maar hoe effectief zijn deze maatregelen nu echt? Uit de cijfers van Trimbos lijkt de effectiviteit wel degelijk bewezen te worden. In 2014 rookte nog 25,7% van de volwassen bevolking, in 2019 nog maar 21,7%. Welke maatregelen het meeste verschil maken is echter moeilijk te bepalen. De plaatjes op sigarettenpakjes, die zijn bedoeld om mensen af te schrikken, worden door sommigen gespaard (ja, echt), regels worden niet altijd gehandhaafd en nog steeds komen er ieder jaar toch rokers bij. 

Misschien moet verder gekeken worden dan de genomen maatregelen vanuit de overheid. Wat zijn de onderliggende redenen dat mensen toch beginnen met roken? Veel jongeren beginnen al op de middelbare school. Vrienden of ouders doen het, of je bent gewoon nieuwsgierig naar hoe het is. Niemand vindt zijn eerste sigaret lekker, maar wanneer je eenmaal doorgaat is het voor velen toch een fijne optie, voor plezier of tegen stress. 75% van de middelbare scholieren die vaak roken, zullen als volwassenen rookverslaafd zijn, zo blijkt uit een onderzoek van The American Cancer Society. Al voor men dus überhaupt legaal mag roken, ligt vaak al vast of je rookverslaafd zal zijn tijdens de rest van je leven. Wanneer mensen dan eenmaal ook echt verslaafd zijn maakt het niet uit hoe lelijk de pakjes sigaretten zijn of hoe weinig plekken er nog zijn waar gerookt mag worden; die sigaret komt er wel.

Stichting Rookvrije Generatie houdt als doel aan om in 2040 ervoor te zorgen dat geen kind meer rookt of begint met roken, en dat minder dan 5% van het aantal volwassenen nog rookt. De komende 20 jaar zal het aantal rokers dan nog flink moeten gaan afnemen. Wat kan er dan nog meer gedaan worden? Roken helemaal verbieden wordt door sommigen als ideale optie gezien, maar deze maatregel is wel heel extreem. Sommige kleinere winkels zijn afhankelijk van de verkoop van sigaretten. Ook kan men stellen dat dit ingaat tegen het recht op zelfbeschikking. Daartegen kan weer gesteld worden dat meeroken ook weer gevolgen heeft voor anderen die helemaal niet zo’n fan van sigaretten zijn. Een fel debat is het gevolg, en nog steeds zijn de antwoorden niet duidelijk. 

Dat roken ongezond is, weet iedereen wel. Of en in hoeverre de overheid zich echter moet mengen in de verkoop van sigaretten, is een discussie die nog steeds in volle gang is. De oplossing is niet zo simpel als het verhogen van de accijns of pakjes een lelijk kleurtje geven. Roken echt bestrijden begint al bij minderjarigen. Stoptober kan inspireren en ook echt effectief zijn, maar zonder naar de toekomstige rokers te kijken wordt het lastig om in 2040 écht rookvrij te zijn.

 

Bronnen

Sluiten

Zoeken

Zoeken