Een nieuwe wind in het Oosten
Afgelopen nacht heeft er zich een bijzonder spektakel afgespeeld in Oekraïne. De 41 jarige komiek Volodymyr Zelensky won met bijna driekwart van de stemmen de presidentsverkiezingen en versloeg daarmee overtuigend de zittend president: Petro Porosjenko. Dat Zelensky zou gaan winnen, leek al duidelijk na de eerste ronde van de verkiezingen. Daar haalde hij al bijna twee keer zo veel stemmen als de nummer twee Porosjenko. Hoe heeft een jonge komiek het voor elkaar gekregen om president te worden en wat zijn de verdere plannen voor Oekraïne?
Voordat hij zich verkiesbaar stelde, was Zelensky nog nooit actief geweest in de politiek. Hij werd bekend door zijn rol in de populaire Oekraïense televisieserie: Dienaar van het volk. Daarin speelt Zelensky een personage dat als buitenstaander tot president wordt gekozen. De serie lijkt dus werkelijkheid te zijn geworden. Zelensky stelde zich namelijk op 31 december 2018 verkiesbaar maar was daarvoor nooit actief geweest in de politiek. Hij heeft daarnaast zijn eigen partij opgericht die net als de serie Dienaar van het volk heet. Dat deze totaal onervaren politicus het voor elkaar heeft gekregen om de verkiezingen te winnen, heeft hij aan een aantal punten te danken.
Ten eerste bestond er in Oekraïne een hoop onvrede over president Porosjenko. Hij was er namelijk niet in geslaagd om veel van zijn beloftes waar te maken. Het aanpakken van de wijdverspreide corruptie in het land is hem bijvoorbeeld niet gelukt. Ook de economische situatie in Oekraïne is nog steeds niet goed. Het land bevindt zich niet meer in een crisis maar het is nog steeds een van de armste landen van Europa. Een groot deel van de stemmen die Zelensky heeft gekregen, zijn dus stemmen van mensen die vooral hun onvrede met het huidige leiderschap willen laten zien.
De tweede reden dat Zelensky zo succesvol is geweest, is de manier waarop zijn verkiezingscampagne geregeld was. Oleksandr Korniënko, de campagneleider van Zelensky, heeft een campagne gevoerd die vooral via social media is gegaan. Daarmee wist hij een nieuwe bron van stemmers aan te boren: jongeren. In Oekraïne wordt er onder jongeren namelijk vrij weinig gestemd omdat zijn zich niet vertegenwoordigd zien in de oude elite van de politiek. Door social media slim te gebruiken en zo een interactieve campagne op te zetten, heeft Korniënko een groot aantal kiezers gewonnen. Van de 10 miljoen mensen die op Zelensky gestemd hebben, bestond zeker de helft uit jongeren.
Deze interactiviteit van zijn campagne wil Zelensky ook terug laten komen in zijn politieke plannen. Zo wil hij lokale referenda via internet gaan opzetten. Daarnaast wil hij de corruptie in het land aanpakken door wetswijzigingen door te voeren die het mogelijk maken om de president te impeachen en de onschendbaarheid van politici en rechters op te heffen. Daarnaast wil Zelensky de pro-Westerse koers van Porosjenko voortzetten en wil hij een referendum uitroepen over lidmaatschap van de NAVO. Voordat al deze plannen echter doorgevoerd kunnen worden, moet er nog wel het een en ander veranderen in het parlement. De partij van Zelensky is daar namelijk nog niet vertegenwoordigd. Op 27 oktober zijn er verkiezingen voor het parlement en die zullen dan ook heel belangrijk zijn om te bepalen hoeveel invloed Zelensky daadwerkelijk gaat hebben.
De verkiezing van Zelensky laat duidelijk zien dat de bevolking van Oekraïne zich afzet tegen de status quo. Door in te spelen op deze gevoelens en door slim gebruik te maken van social media, heeft Zelensky een grote overwinning behaald. Zijn plannen lijken vooruitstrevend te zijn maar zijn effectiviteit zal zeer waarschijnlijk afhangen van de parlementsverkiezingen in oktober.