Goede leesvoornemens voor het nieuwe jaar

 

Het nieuwe jaar is weer begonnen en dus is het weer tijd om jullie te vertellen over de beste en meest intrigerende boeken van dit moment (en een iets ouder moment) te vertellen. Dat ik dit jaar niet meer in de mediacommissie zit is maar een kleine drempel die mij er niet van weerhoudt om deze kennis met jullie te delen. De lijst gaat over nogal wat zware onderwerpen en bijna elk boek heeft minstens vijftig pagina’s aan referenties. Om te zorgen dat jullie toch positief aan het nieuwe jaar beginnen eindig ik met een leuk bonusboek over octopussen.

Asian Waters Humprey Hawklsey

In het nieuws hoor je om de zoveel tijd over de Zuid-Chinese zee en de conflicten die de aangrenzende landen daarover hebben. Toch hebben veel mensen niet echt een idee wat dat allemaal inhoudt, behalve dat China wel een kustlijn zou hebben  liggen aan die zee. Dit boek geeft een mooie introductie van wat daar gaande is vanuit het perspectief van China. De internationale macht van China wordt steeds groter op (internationaal) politiek niveau en deze macht gebruikt China om ook de controle over ‘haar’ wateren te kunnen behouden door middel van diplomatiek maar ook minder diplomatiek optreden. Het is een relatief compact boekje om te lezen en daarom zeker een goede start om je algemene kennis over Azië te verbreden. Daarna kan je beginnen aan het echte werk zoals de geschriften van Confucius.

How Democracies Die Steven Levitsky & Daniel Ziblatt

Hoeveel kracht heeft een grondwet om een democratie overeind te houden en wie zijn eigenlijk de poortwachters in een land die de democratie moeten beschermen? Dit boek geeft antwoord op deze vragen en is geschreven door twee professoren van Harvard. De auteurs geven een mooie analyse over hoe een land af kan zakken naar een dictatuur of autocratie zonder geweld. Hitler is immers ook democratisch verkozen en gewelddadige coups om een dictatuur te vestigen vinden steeds minder vaak plaats. Het boek focust zich op de Verenigde Staten maar vertelt ook veel over andere landen waar de parlementaire democratie viel of waar deze democratievorm het juist alsnog redde. Vooral met de huidige tijden en succesvol populisme is het interessant om te zien hoeveel gevaar we nu echt lopen dat we onze democratie verliezen of dat het allemaal wel meevalt.

Red Famine - Stalins war on Ukraine Anne Appelbaum

Dit boek gaat over het regeringsbeleid van Stalin in Oekraïne ten tijde van de Sovjet-Unie. Het boek is werkelijk een pareltje van journalistenwerk. De schrijfster heeft dan ook niet voor niks de Pulitzerprijs gewonnen voor haar eerder verschenen boek Gulag: a History. Daarmee is dan ook meteen het enige positieve van dit boek verteld, verder moet je je voorbereiden op een stel van de zwartste bladzijden van de wereldgeschiedenis. Tot nu toe heb ik het boek daarom ook in kleine stukjes lopen lezen. Als er na de zoveelste, mede door de regering veroorzaakte, hongersnood in Oekraïne weer een paar honderdduizend mensen dood zijn ben ik telkens een paar illusies armer. In totaal vielen er tijdens de grootste hongersnood tussen de zes en zeven miljoen doden (vraag niet aan mij hoe je een marge van een miljoen lijken krijgt). Ter vergelijking vielen er in Nederland tijdens de hongerwinter een geschatte 22.000 doden. Terwijl er in Oekraïne geen oorlog aan te pas hoefde te komen. Het was daar een gevalletje slecht regeringsbeleid. Het doel heiligt de middelen, in naam van het communisme, kreeg een hele nieuwe betekenis. Het is niet voor niets dat het huidige Oekraïne een niet zo goede relatie heeft met Rusland en dat Stalin de nummer twee massamoordenaar is die de wereld gekend heeft. Een leuk boek om te lezen is het dus zeker niet maar het boek laat je wel een stuk begrijpen van wat er speelt in het huidige Oost-Europa en haar relatie met Rusland.

Making Sense of the Troubles David Mckitterick, David Mcvea

Dit boek is al wat ouder en toch in mijn ogen het belangrijkste boek dat je moet lezen als je enigszins iets van de Brexit en de risico’s daarvan wilt begrijpen. Het is een boek dat juist niet gaat over Engeland of Europa en hoeveel miljarden euro’s en ponden er op het spel staan. Dit boek gaat over mensenlevens en duizenden doden en gewonden die Groot-Brittannië na de Tweede Wereldoorlog had door het conflict in Noord-Ierland. Het boek weet fantastisch goed te beschrijven wat er op het spel staat ook al was er ten tijde van publicatie geen sprake van de Brexit.  De schrijvers weten op een begrijpbare en objectieve (wat lastiger is dan je denkt) manier uit te leggen hoe het conflict tussen de katholieken en de protestanten ontstond. Er zijn altijd twee kanten van het verhaal ook als het om terrorisme gaat. De IRA als terroristische organisatie doodde bijna tweeduizend mensen, maar dat ook extreme protestantse organisaties verantwoordelijk waren voor duizend doden is een minder bekend feit. Kan je het iemand kwalijk nemen dat de persoon geweld gebruikt als zijn of haar familie in elkaar geslagen of vermoord wordt vanwege het geloof?

Tuurlijk is voor eigen rechter spelen fout en helpt vuur met vuur bestrijden niemand verder, maar wat doe je als bestuur van een land als bijna de hele bevolking betrokken is bij het conflict en de geweldsincidenten. Hoe moeten de regeringen van Groot-Brittannië en Ierland hiermee omgaan? Heeft een leger sturen dan zin? Heeft het effect om het parlement in Noord-Ierland te ontmantelen? Ten tijde van de Troubles is letterlijk alles geprobeerd en lijkt het een klein wonder dat na decennia geweld de wapens voor nu zijn neergelegd. De schrijvers weten dan ook goed de spanningen van die tijd te beschrijven vanuit het perspectief van de burgers in Noord-Ierland en hun beweegredenen.  Aan de andere kant krijgt de lezer ook een duidelijk beeld van de discussies die op het hoogste politieke niveau werden gevoerd om een einde te brengen aan de vele slachtoffers die er vielen en hoe de huidige politieke relatie tussen Groot-Brittannië en Ierland is ontstaan. 

 

Fall Out Tim Shipman

Het vorige boek is een must-read om iets van de gevoeligheid van het Noord-Ierse grensprobleem te kunnen begrijpen en een stukje essentiële Europese geschiedenis na de Tweede Wereldoorlog. Dit volgende boek is voor de mensen die graag willen weten wat er nou allemaal heeft gespeeld binnen de muren van Westminster in Londen het afgelopen jaar in het kader van de Brexit. Iedereen die een fan is van House of Cards wordt hierin niet teleurgesteld in het politieke machtsspel dat in Groot-Brittannië plaatsvindt, intern in het land en extern met Europese Unie. Het is erg intrigerend om door de Britse ogen van de bestuurders in Groot-Brittannië te zien hoe de huidige gang van zaken tot nu toe in Londen zijn gegaan. De auteur heeft namelijk een indrukkwekkende hoeveelheid insiders die wat met de Brexit te maken hebben weten te interviewen. Het verslag dat de auteur aan de hand van de door hem vergaarde informatie heeft geschreven leest goed en bevat ook een gezonde dosis humor. Voor de echte liefhebber is er ook het boek All Out War van dezelfde auteur dat eigenlijk deel 1 van het Brexit-proces is en ook over het referendum gaat.

Other Minds Pete Godfrey Smith

Zoals beloofd een luchtig boek over octopussen aan het einde van de lijst. Dit boek gaat over de één van de meer geslaagde evolutionaire projecten van moeder natuur, namelijk de octopus, met drie harten, acht armen en blauwgroen bloed. De auteur weet op meesterlijke wijze een stukje natuur uit te leggen waar je nog niks van af wist. Het neuronenstelsel in de tentakels van een octopus zijn één van de meest geavanceerde en unieke zenuwenstelsels in het dierenrijk. Eigenlijk zou je kunnen zeggen dat een octopus het dichtstbij een alien komt dat we op aarde kunnen vinden. Ook lijken ze best veel op mensen en zeg nou zelf, wie wil er niet achter komen in hoeverre hij of zij op een octopus lijkt. Voor degenen die niet weten wie Confucius is, hierbij wat extra uitleg. Confucius is plat gezegd wat Plato en Socrates voor ons waren, alleen dan op steroïden. Het confucianisme is namelijk geïntegreerd in de Chinese traditionele religie. Deze religie is de nummer vier van de geloven in de wereld met ongeveer 390 miljoen volgelingen. Dat is groter dan het Jodendom en het Boeddhisme samen.