#wel4meivoormij

_{bron foto: ANP}

Woedend was ik toen ik het bericht las waarin werd opgeroepen om lawaai te gaan maken tijdens het meest indrukwekkende moment in Nederland: De Dodenherdenking. Een klein groepje wil ook een punt maken en moet daarom deze herdenking verpesten. Nadat ik een beetje was bijgekomen las ik de oproep nog een keer om te kijken of de schrijvers een punt hadden, maar de onruststokers willen helemaal geen aandacht voor hun standpunt. Het enige doel dat ze voor ogen hebben is meer verdeeldheid in Nederland en daarvoor misbruiken ze een moment van respect.

Volgens de motivatie is de voornaamste reden voor de oproep het feit dat er geen Nederlands-Indische slachtoffers worden herdacht tijdens de herdenking. Het zou ook hypocriet zijn om soldaten uit Nederlands-Indië te herdenken, omdat deze door hun daden geen haar beter zouden zijn dan de Nazi’s. Onze vrijheid herdenken zou sowieso hypocriet zijn, omdat we nu leven in een samenleving waarin volgens de organisatoren witte suprematie de norm zou zijn. Dit tezamen zou de Dodenherdenking hypocriet maken en daarom moet er een signaal worden afgegeven aan de racisten die ons land willen regeren.

Er zijn na de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië heel veel slachtoffers gevallen door zowel Nederlanders als Japanners. Daarom is het niet eens gek om hiervoor meer aandacht te vragen, omdat zij destijds Nederlandse onderdanen waren. Er zijn genoeg mensen geweest die in dezelfde omstandigheden hebben geleefd als mensen hier in de Hongerwinter. En ook meer aandacht vragen voor de situatie van Nederlands-Indië is nog niet eens zo ver gezocht. Nederland en Nederlands-Indië is een ingewikkelde, maar wel een belangrijk onderdeel van onze geschiedenis. Dat dit zo onderbelicht is, is een  kwalijke zaak. Het is namelijk een deel dat belangrijk is om bepaalde tegenstellingen in onze samenleving beter te kunnen begrijpen. Het is niet zo dat dit onderdeel alleen maar slechte kanten laat zien van Nederlandse soldaten, want er zijn ook verschrikkelijke daden gepleegd door Japanners en Indische onafhankelijkheidstroepen die Nederlandse slachtoffers hebben gekost. Op deze punten kan ik me dus redelijk vinden in de organisatoren en er zou wel kritischer mogen worden gekeken naar de omgang met dit gedeelte van de geschiedenis.

Waar ik wel ontzettend veel moeite mee heb is de toon en de arrogantie van deze oproep. Ik ben al jaren van mening dat respect en erkenning van twee kanten moet komen. Als er een punt op een fatsoenlijke manier (met goede en samenhangende argumenten) wordt gebracht ben ik – en ik weet zeker velen met mij – bereid om te luisteren en daarover in discussie te gaan en zelfs mijn ongelijk toe te geven. Ik vind het echter niet goed te praten dat met twee benen gestrekt de discussie wordt ingegaan. Om te zeggen dat de herdenking er is om aan ons ideaal van white supremacy te voldoen is nog tot daar aan toe, maar om te zeggen dat de herdenking er is voor de slechts 22.000 witte slachtoffers die vielen tijdens de Tweede wereldoorlog laat zien dat de organisatoren absoluut geen benul hebben waar ze het over hebben.

Het is ontzettend hypocriet om over respect voor een vergeten groep te praten, terwijl je de meest donkere periode in Nederland bagatelliseert door te stellen dat er slechts 22.000 witte slachtoffers zijn gevallen. Naast het feit dat dit getal volstrekt onjuist is, vind ik het geen manier om je gelijk te halen. Er zijn zo veel feiten die de actiegroep kan gebruiken. Acties die Nederlandse soldaten hebben ondernomen, het leed van veel Nederlands-Indiërs en zo zijn er nog veel verschillende argumenten. Maar ook in dit debat gaat het om de aandacht en niet meer om de inhoud.

In de hedendaagse samenleving levert controverse namelijk meer aandacht op dan een goed betoog, waarin uiteengezet wordt wat de problemen en oplossingen zijn. Controverse zorgt voor veel aandacht voor het onderwerp, maar juist voor heel veel haatgevoelens jegens het aangekaarte probleem. Dit wisten de initiatiefnemers natuurlijk wel en het is wel duidelijk dat deze actiegroep er echt niet is om meer aandacht te vragen voor een grote vergeten groep, maar voor hun eigen belang.

Als het doel is om iets structureel te veranderen dan moet je ook respect hebben voor de gevoelens en de emoties die mensen hebben en voor de verhalen die worden herdacht. Dit zijn namelijk wel gevoelens en verhalen die nabestaanden van Nederlands-Indiërs ook hebben. Dit zou je als organisatie moeten begrijpen en respecteren om zo jouw gewenste respect te kunnen realiseren. Maar zoals gezegd wil deze organisatie alleen maar aandacht. En dat is ook jammer, want hiermee wordt het echte probleem niet meer serieus behandeld, omdat het nu zo’n negatieve lading heeft. Weer is een maatschappelijk debat de verkeerde kant opgegaan. En weer worden verschillende groepen tegen elkaar opgezet door een hele kleine actiegroep met een veel te grote bek.  

Wel heb ik mij – door zowel de oproep als door dit artikel – verdiept in de feiten en cijfers van Nederlands-Indië en dat heeft mij meer bewust gemaakt van de situatie daar. Daarom ben aanstaande vrijdag stil voor allen – burgers en militairen – die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen of vermoord sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, en daarna in oorlogssituaties en bij vredesoperaties en dus ook voor de slachtoffers in Nederlands-Indië. En laten we hopen dat op 4 mei om 20:00 uur de overgrote stille meerderheid het op dat moment wint van de kleine groep herrieschoppers.