#IHave : De Katholieke Kerk
De laatste tijd hebben de meeste mensen de #metoo-discussie met gemengde gevoelens gevolgd. Wat er allemaal naar buiten komt, is van een omvang die veel mensen niet hadden verwacht. Het deed me denken aan een ander groot seksueel misbruikschandaal dat de maatschappij schokte op wereldniveau: het kindermisbruik in de katholieke kerk.
Bij de huidige actie van #metoo worden de plegers aangewezen en via de media en/of via de rechtbank vervolgd. Iedereen weet zo een aantal namen op te noemen. Nu is mijn vraag aan de lezer: kan je drie katholieke geestelijken die zijn vervolgd bedenken? Om het wat makkelijker te maken, mag je ook geestelijken noemen die alleen beschuldigd zijn van seksueel misbruik.
Ik kan ze eerlijk gezegd niet noemen. Hoogstens een bisschop zoals Bernard Francis Law (voormalig aartsbisschop van Boston). Hij maakte zich schuldig aan het in de doofpot stoppen van het kindermisbruik door priesters in zijn bisdom. Aangezien hij een belangrijke rol heeft in de Oscarwinnende film Spotlight is hij redelijk bekend. Na het schandaal stapte hij op als aartsbisschop. Na twee jaar ‘herstellen’ gaf de kerk hem een belangrijke positie in Rome in 2004. In 2011 is hij gestopt en sindsdien woont hij nog steeds in Rome in een paleis dat in bezit is van de katholiek kerk. Naar verluid maakt hij het goed. Hij hoeft zich in elk geval geen zorgen meer te maken over de bijna 800 slachtoffers van de katholieke kerk in Boston.
De meeste misbruikzaken waarover het schandaal ging, vonden plaats tussen 1950-1980. De katholieke kerk heeft verscheidene maatregelen genomen om herhaling te voorkomen. Zo zijn er nieuwe reglementen opgesteld, commissies benoemd en is er geld vrij gemaakt voor de slachtoffers. Daarnaast is er hier en daar een priester berecht door de rechtbank.
Toch doet dit geen recht aan wat de slachtoffers overkomen is. Ik gebruik de cijfers uit de Verenigde Staten als voorbeeld. Cijfer van de katholieke kerk zelf zeggen dat 6000 geestelijken zich mogelijk schuldig hebben gemaakt aan een vorm seksueel misbruik. Hier zijn meer dan 17.000 kinderen slachtoffer van geweest. Toch heeft de kerk geen 6000 geestelijken straf gegeven en het merendeel van hen is nog steeds actief in de kerk. De aantallen slachtoffers zijn immens, maar kindermisbruik in de kerk is blijkbaar onschuldiger dan een pedofiel die kindermisbruik pleegt bij een kinderopvang of zwembad. Dit laatste leidt immers tot een jarenlange gevangenisstraf en meestal tbs.
Ook in Nederland heeft de katholieke kerk een zwarte bladzijde. In 2010 deed de commissie Deetman onderzoek naar het misbruik van kinderen in de katholieke kerk in Nederland van 1945 tot 1981. Al deze zaken zijn al verjaard en er zou dus geen vervolging komen, maar hopelijk wel erkenning voor de slachtoffers. De commissie schat het aantal slachtoffers tussen de 10.000 en 20.000 waarvan duizenden gevallen ernstige vormen van misbruik zijn.
Na 1980 zijn er wereldwijd volop signalen geweest dat het misbruik nog steeds plaats vond. Na 2000 werd er veel hervormd, maar nog steeds zijn er meldingen over misbruik binnen de kerk. In Nederland zijn er tegenwoordig niet veel instanties meer waar kinderen veel en intensief contact hebben met de katholieke kerk, dus de kans dat het hier nog op grote schaal plaats vindt acht ik klein. Dit geldt echter niet voor de uiterst katholieke landen in Zuid-Amerika en natuurlijk het land waar de zetel van het Vaticaan gevestigd is. Daarnaast heeft Italië een verdrag met het Vaticaan gesloten dat diplomatieke onschendbaarheid geeft aan een groot deel van haar geestelijken. Maar van duizenden slachtoffers hoor je er niet. Dat klinkt toch hoogstens onwaarschijnlijk als je bedenkt dat de landen waar de kerk minder invloed heeft gehad, de aantallen slachtoffers oplopen in de tienduizenden.
Waarom de katholieke kerk, de daders en de medeplichtigen redelijk ongeschonden uit het mediacircus zijn gekomen is voor mij een raadsel. Het geloof in de instantie is blijkbaar groter dan haar zonden. Is de katholieke kerk nog steeds onschendbaar? (Alle diplomaten van het Vaticaan in elk geval wel)