In Dupolitiek: de Stemwijzer

Afgelopen week was hij daar weer: de Stemwijzer. Vier jaar geleden gebruikten bijna vijf miljoen landgenoten dit hulpmiddel om een antwoord te vinden op een ingewikkelde vraag: op welke partij zal ik stemmen? De Stemwijzer tracht je wegwijs te maken in de wirwar van politieke partijen. Op een laagdrempelige manier krijgt de kiezer inzicht in het gedachtegoed van de diverse partijen. Is deze Stemwijzer echter een geschikt middel om je uiteindelijke stem te bepalen?
Wat ikzelf tergend vind, is dat in de Stemwijzer moeilijke vraagstukken geminimaliseerd worden tot een simpele eens-oneens-constructie. Dit is simpelweg onmogelijk. Het vluchtelingendebat is bijvoorbeeld niet samen te vatten in de stelling ‘de grenzen moeten dicht’. Net zo min als onze oranje vriend aan de andere kant van de Atlantische Oceaan denkt dat een inreisverbod enige verbetering zal brengen. Bovendien kunnen er vraagtekens bij de strekking van de stellingen zelf worden gezet. Zo ontbraken er vragen over bijvoorbeeld ouderenzorg, geld en machtsmiddelen voor hulpdiensten en privacy. Laatstgenoemde is anno 2017 natuurlijk een ‘hot item’. Zeker als je bedenkt dat hackers de Stemwijzer gehackt hebben en dat daardoor gevoelige informatie over het stemgedrag in verkeerde handen is gekomen. Daarnaast ontbreekt de nuance in het verschil eens/oneens. Zoals al meermaals bewezen is, is de politiek niet zo zwartwit. Bovendien is de redenatie achter de mening van groot belang. Twee partijen kunnen het met een bepaalde stelling eens zijn, terwijl de redenen voor die keuze haaks op elkaar staan. ‘We moeten geen islamitische vluchtelingen binnenlaten, omdat zij een gevaar voor de veiligheid vormen.’ en ‘We moeten geen islamitische vluchtelingen binnenlaten, omdat dat economisch niet voordelig is.’ zouden in de Stemwijzer hetzelfde antwoord opleveren, terwijl die niet onbelangrijke nuance niet naar voren komt. Tot slot geeft de Stemwijzer op een andere manier nog een vertekend beeld. Je kan het namelijk met 25 van de 30 stellingen eens zijn met een bepaalde partij, maar wanneer de overige vijf averechts op jouw overtuigingen staan, is die partij wellicht niet de beste optie. Met dertig stellingen en slechts drie keuzes (eens, oneens en geen van beide) is de kans zeer aanwezig dat je veel overeenkomsten hebt met de diverse partijen. Misschien zou een gokkanscorrectie waar ze op de Erasmus Universiteit Rotterdam fan van zijn een uitkomst kunnen bieden. Er zijn namelijk zoveel partijen dat er altijd wel een is waarmee je veel dezelfde antwoorden hebt. Aan de huidige verkiezingen doen maar liefst 28 partijen mee, waarvan er 24 op de Stemwijzer te vinden zijn. Aanvankelijk toonden 81 partijen interesse om mee te doen met de verkiezingen, hetgeen een record opleverde. Momenteel doen er ook zo veel partijen mee dat het stembiljet vergroot moet worden. Het lijkt tegenwoordig wel een trend te zijn om een eigen partij op te richten. Naar verluidt doen bij de volgende verkiezingen het Bromsnorfront van Johan Derksen, de Drank-en-drugs-partij die gerund wordt door de heren Kleine en Flex, het door Mark Rutte geïnspireerde Doe Maar Normaal van lijsttrekker Bennie Jolink en niet te vergeten de Tijd voor Koffie-partij onder leiding van Loretta Schrijver en Quinty Trustfull mee. Wellicht probeert zelfs LAKS het nog eens voor een tweede keer.
Kortom, ik denk dat de Stemwijzer een handig middel is om snel te checken met welke partijen je dezelfde meningen deelt. Ik vind echter wel dat een Stemwijzer nooit doorslaggevend moet zijn voor je uiteindelijke stem. De politiek omvat zoveel meer dan dat in de Stemwijzer naar voren komt en deze zou derhalve slechts als ondersteunend middel moeten gelden. Ik raad iedereen dus aan om zelf op onderzoek uit te gaan. Wat willen de partijen met Nederland? Maar ook: hoe willen ze dat bereiken en waarom?
Wat ik echter vaak merk, is dat men de keuze tussen de partijen té ingewikkeld vindt. Er zijn zoveel partijen en vaak verschillen deze partijen slechts op een paar fronten. Ik hoor dan ook wel eens dat men niet kiest voor de standpunten, maar voor de persoon. ‘Roemer is een Limburger, nee dat moet ik niet. Pechtold vind ik maar een enge vent. Klaver is een slechte, geforceerde kopie van Barack Obama. En breek me over Kuzu en Oztürk de bek niet open.’ Natuurlijk is het belangrijk dat een partij vertegenwoordigd wordt door een capabele lijsttrekker. Obama was bijvoorbeeld in Nederland erg populair, onder meer omdat we hem op Facebook gekke dansjes zagen doen in de show van Ellen DeGeneres en niet primair dat hij zulke goede ideeën had.
Volgens de Stemwijzer is voor mij de Ondernemerspartij de beste keus. Als ik eerlijk ben had ik eerder nog nooit van deze partij gehoord. Heeft het wel zin om op een dergelijke kleine partij te stemmen? Ik zie in dat het onmogelijk is om een partij te kiezen die al mijn overtuigingen dekt. Er zit maar één ding op. Ik begin zelf een partij, speciaal voor mr.drs.-studenten. Ik noem het In Dupolitiek. Zullen we erover stemmen? Eens of oneens?