De Amerikaanse presidenten in vogelvlucht

We beginnen deze Amerikaweek met een sprong in het verleden. De huidige verkiezingen zijn gericht op de toekomst, maar al velen gingen Trump en Clinton voor. De VS heeft, Obama meetellend, 44 oud presidenten op zijn teller staan. De een staat vereeuwigd op een dollarbiljet, de ander is haast al weer vergeten. De oud-presidenten van Amerika hebben ieder hun eigen stempel gedrukt op de geschiedenis. Elke ambtsperiode kent hoogtepunten en dieptepunten die in dit artikel op een rijtje worden gezet.

Allereerst George Washington, ook wel bekend als het hoofd op het dollarbiljet. George zijn carrière begon in 1744 toen de spanningen tussen de kolonie en het Britse moederland opliepen. Hij werd gekozen als afgevaardigde van Virginia voor het eerste Continental Congress. Ook in het tweede Continental Congresswas hij afgevaardigd en daar werd hij in 1775 unaniem gekozen als opperbevelhebber van de koloniale strijdkrachten. Washington leidde het leger van burgersoldaten op en de Revolutie sleepte zich voort met wisselende successen totdat het tij langzaam begon te keren in het voordeel van de koloniale troepen. In 1787 na het winnen van de vrijheidsoorlog speelde Washington een belangrijke rol bij het vormen van een nieuw bestuur tijdens de Constitutional Convention in Philadelphia, waarna hij, na goedkeuring van de nieuwe grondwet, door de staten van de Unie unaniem werd verkozen tot de eerste president van de Verenigde Staten.
George Washington heeft twee termijnen de taak van president op zich genomen. Amerika stond nog in de kinderschoenen, zo hoopte Washington dat de politiek partijloos zou blijven. Maar waar hij zich het meest van bewust was, is dat hij het voorbeeld zou worden voor alle latere presidenten, hij wordt dan ook herinnerd als ‘’de vader des vaderlands’’.

Abraham Lincoln, president nummer 16, werd in tijden van de burgeroorlog gezien als de redder van de Unie en staat nu bekend als een van de belangrijkste presidenten die de VS ooit gekend heeft.
De Zuidelijke staten zagen Lincoln als een bedreiging, omdat hij de slavernij in het land wilde afschaffen. Zij scheiden zich dan ook af van het Noorden en vormden de Geconfedereerde staten van Amerika, het begin van de burgeroorlog. Na een lange bloederige strijd geeft het Zuiden zich over, Amerika is weer één, en van slavernij was niet langer sprake.
Na zijn herverkiezing als president werd Lincoln op 14 april 1865 in Ford’s Theatre neergeschoten door John Wilkes Booth, een fanatieke aanhanger van de Geconfedereerde Staten. De legende verteld dat Lincoln enkele dagen voor de moordaanslag had gedroomd dat hij iemand in het Witte Huis opgebaard zag liggen. Op zijn vraag wat er was gebeurd, zou een soldaat geantwoord hebben dat de president was vermoord.

Franklin Delano Roosevelt was president nummer 32 tijdens de grootste crisis die Amerika ooit gekend heeft. Hij zette een programma op tegen de sociale en economische gevolgen van deze Grote Depressie; de New Deal. De New Deal bestond uit vele verschillende, vaak mislukkende, pogingen om een einde te brengen aan de crisis en de Amerikaanse economie te hervormen. De New Deal wordt gezien als een van de belangrijkste gebeurtenissen in de opbouw van de moderne Amerikaanse samenleving.
Daarnaast stond Roosevelt bekend als de president van de media. Tijdens de Tweede Wereldoorlog komt hij via zijn ‘fireside chats’ op de radio iedere huiskamer binnen. Maar ook met zijn speeches en persconferenties weet hij de publieke opinie voor zich te winnen.
In tegenstelling tot presidenten voor en na hem, bleef hij meer dan drie termijnen aan als president. Deze opmerkelijke situatie had te maken met de oorlogsomstandigheden in de wereld. Tegen de wens van zijn generaals beloofde hij Groot-Brittannië materiaal, waaronder vliegtuigen en had hij grote moeite het volk bij de oorlog te betrekken. Totdat de Japanse luchtmacht op 7 december 1941 Pearl Harbor bombardeerde en Amerika in een ruk de oorlog ingetrokken werd. Hij stierf vlak na de conferentie van Jalta aan een hersenbloeding.

John F. Kennedy was de jongste president ooit gekozen, hij begon zijn regeerperiode op 35-jarige leeftijd als 35^e president. Ik vond dat JFK thuishoorde in dit rijtje, omdat hij zo geliefd was bij het volk, terwijl hij eigenlijk nooit iets groots bereikt heeft. Kennedy was president ten tijde van de Koude oorlog  en deze speelde dan ook de boventoon in zijn buitenlandbeleid. Denk hierbij aan de Cubacrisis, betrokkenheid in de Vietnamoorlog en deVarkensbaai-invasie. Over de vraag of dit beleid goed of slecht was zijn de meningen verdeeld en echt een gegronde uitspraak kunnen we er niet over doen, omdat veel van het door Kennedy begonnen werk afgemaakt is door zijn opvolger Johnson. Zo heeft Kennedy ook de basis gelegd om mensen voet op de maan te laten zetten, maar voordat al deze plannen en dromen werkelijkheid konden worden werd Kennedy neergeschoten tijdens een bezoek aan Dallas.  De verhalen rondom de aanslag op Kennedy zijn in de loop der jaren een eigen leven gaan leiden. Veel Amerikanen geloven vandaag de dag nog steeds dat er sprake is van een complottheorie.

Over de vier bovenstaande presidenten geven de Amerikanen zelf hoog op, maar er zijn er natuurlijk meer die een plekje in de lijst verdienen.

John Adams en Thomas Jefferson zijn president nummer 2 en 3. Adams had grote invloed bij het schrijven van de grondwet, onder andere met zijn werk “Defence of the constitutions of the government of the United States of America” wat hij schreef in 1787. Volgens velen begon met zijn presidentschap de democratie in Amerika.
Jefferson wordt gezien als de geestelijk vader van de Verenigde Staten. Hij ontwierp de grondslagen van de natie: ‘alle mensen zijn gelijk geschapen’, volkssoevereiniteit, het recht op verzet tegen de overheid wanneer deze zich niet aan de wet zou houden, en het ‘natuurlijke’ recht op individuele vrijheid, leven en the pursuit of happiness, het nastreven van geluk. Hij baseerde deze basiswaarden op de geschriften van Engelse verlichtingsfilosoof Locke. Daarnaast bedacht Jefferson de Indian Removal Act, een plan om indianenstammen te verdrijven naar een gebied ten westen van de Mississippi. Hiermee werd onder president Jackson het grondgebied meer dan verdubbeld.

James Monroe, de 5^e president, staat bekend om zijn Monroedoctrine waar het buitenlandbeleid van Amerika in de gehele 19^e eeuw op gebaseerd is. Hierin verklaarde hij dat de VS iedere inmenging van Europa in de Amerikaanse politiek als een oorlogsverklaring zou zien. Hiermee wilde hij voor eens en altijd duidelijk maken dat de VS de baas waren aan hun kant van de oceaan.

Theodore Roosevelt is president nummer 26.  Onder zijn beleid is de VS uitgegroeid tot een koloniale supermacht onder het motto ‘’speak softly but carry a big stick’’. Daarnaast versterkte hij de overheidscontrole op grote bedrijven en voerde de eerste wet in ter bescherming van de consument.

Lyndon B. Johnson was de 36^e president en verdient zijn plek in dit rijtje met het idee van ‘’the great society’’. Zo introduceerde hij Medicare, een ziekteverzekering voor bejaarden, en begon hij met een wetgeving tegen milieuvervuiling. Maar veel belangrijker was de Civil Rights Act in 1964 waarmee hij segregatie afschafte en later ook de Voting Rights Bill, waardoor het aantal zwarte kiezers en verkozenen enorm steeg.

President nummer 37 was Richard Milhous Nixon en hij was de eerste president die vroegtijdig zijn ambt beëindigde. Nixon trad onder druk van zijn partij af na het Watergate-schandaal. In het Watergate-complex, waar op dat moment het hoofdgebouw van de Democratische Partij gevestigd zat, was afluisterapparatuur geplaatst. Twee journalisten ontdekten na een tip dat de Republikeinen zich schuldig hadden gemaakt aan corruptie bij het verkrijgen van verkiezingsgelden, dat er geheime lijsten in het Witte Huis werden bijgehouden van politieke tegenstanders en dat er telefoons werden afgetapt. Nixon beweerde hier in eerste instantie niets mee te maken te hebben, totdat zijn naaste medewerkers hier verantwoordelijk voor bleken te zijn en het Hooggerechtshof besloot de bandopnamen vrij te geven. Toen bleek Nixon wel degelijk op de hoogte te zijn.
Naast dit schandaal heeft Nixon ook een hoop goeds bereikt. Niet alleen verwerkelijkte hij Kennedy ’s droom en zette de eerste man op de maan, maar ook bracht hij rust in de Koude oorlog. Niet alleen bracht hij in 1972 een bezoek aan China om deze banden aan te halen, maar ook aan Rusland om de SALT 1 akkoorden te tekenen waarin afspraken werden gemaakt over het stoppen van de wapenwedloop. Ook heropende hij vredesonderhandelingen met Noord-Vietnam en zorgde ervoor dat de Amerikaanse troepen Vietnam verlieten.

Ronald Reagan is de 40^e president van Amerika. Hij ontwikkelde een nieuw soort economie, gebaseerd op tickle down economics. Het idee is dat je de rijken zo rijk mogelijk maakt, omdat dit dan doorvloeit naar de armen. Deze economie kwam vooral tot stand onder Bush en heeft volgens veel Amerikanen de koude oorlog weer aangewakkerd. Reagan echter was zeer geliefd onder het volk, omdat hij ‘’een echte Amerikaan’’ was.

Over iedere president valt wel iets te zeggen. Sommige hebben echt een belangrijke, omvattende en veranderende functie gehad, anderen brachten niets dan tegenspoed. Deze laatste groep ga ik niet toelichten, omdat dit artikel ondertussen al veel langer is geworden dan de bedoeling was. En bovenal omdat Clinton en Trump een voorbeeld zouden moeten nemen aan de presidenten die Amerika het beloofde land maakten.

Wist je dat…

Er vier presidenten zijn vermoord? Abraham Lincoln, James A. Garfield, William McKinley en John F. Kennedy.
De oudste president Reagan was, met een leeftijd van 77.
Er vier president zijn geworden zonder een meerderheid van stemmen, namelijk John Quincy Adams, Rutherford Hayes, Benjamin Harrison en George W. Bush.
En er twee president zijn geworden zonder een meerderheid van kiesmannen, namelijk Thomas Jefferson en John Quincy  Adams.
Er nog vijf oud presidenten in leven zijn.
De Teddybeer zijn naam te danken heeft aan Theodore Roosevelt