Rotterdam: havenstad, wereldstad
Als je zou vragen wat het eerste is dat bij iemand opkomt als ze denken aan de stad Rotterdam, dan zullen veel mensen, van overal ter wereld, direct de haven noemen. Rotterdam staat immers goed bekend om zijn haven, die van Rotterdam een echte wereldstad heeft gemaakt. Om deze sterke band tussen de stad en de haven te behouden, worden in Rotterdam vele activiteiten georganiseerd die in het teken staan van de haven. Zo ook de Wereldhavendagen van afgelopen weekend. Rondom het thema ‘the smartest port’ zijn tijdens deze dagen allerlei evenementen georganiseerd, zoals scheepsbezoeken, demonstraties en excursies op het water. Het gebied rond de Maas werd in het zonnetje gezet en bezoekers werd de mogelijkheid gegeven om de haven op een feestelijke wijze te ontdekken. Niet alleen tijdens deze dagen, maar ook op een doodgewone dag is de Rotterdamse haven het zeker waard om een bezoek aan te brengen of om aandacht aan te schenken.
De Rotterdamse historie
Bij de vestiging van Rotterdam, in de middeleeuwen, ontstond al direct een band tussen Rotterdam en het water. Rotterdam begon immers als een klein stadje, op een dam aan de rivier de Rotte. Water betekende scheepvaart, visserij en natuurlijk handel. Al deze aspecten droegen bij aan een snelle groei van de stad. Toch was Rotterdam nog lange tijd niet een grote, internationale havenstad. Pas door de aanleg van de Nieuwe-Waterweg in de 19e eeuw werd de haven vanaf de zee meer toegankelijk en kreeg de Rotterdamse haven een internationale dimensie. De overslag begon enorm te groeien en de eerste containers werden gelost, waardoor de haven tevens de functie van opslagplaats kon gaan vervullen. De groei van de Rotterdamse haven werd bevorderd doordat het Havenbedrijf slim inspeelde op ontwikkelingen in de scheepvaart. Dit deed zij onder andere door de aanleg van een petrochemische industrie, de Europoort en de Maasvlakte. Dit had tot gevolg dat de haven van Rotterdam in 1962 uitgroeien tot de grootste haven ter wereld. Deze positie heeft het helaas verloren, maar de Rotterdamse haven geniet tot op heden nog steeds hoog aanzien. In de top wereldhavens neemt zij de 9e plaats in, na een groot aantal Chinese en een Singaporese havens. In Europa is Rotterdam zelfs de grootste haven en, gemeten naar brutogewicht van verscheepte metrische tonnen, is zij ruim twee keer zo groot als haar runner up, de haven van Antwerpen. De haven levert hiermee niet alleen een belangrijke bijdrage aan de Nederlandse handel en economie. Als toegangspoort tot de Europese markt, levert zij namelijk tevens een belangrijke bijdrage aan die van heel Europa.
‘The smartest port’: innovatie en duurzaamheid
Voor de Wereldhavendagen is niet zomaar voor het thema ‘the smartest port’ gekozen. Binnen de Rotterdamse haven staat innovatie namelijk voorop. Dit is geen nieuw fenomeen, innovatie is altijd al een van de pijlers van de haven geweest. Ook in de huidige tijd kunnen innovaties niet ontbreken. De steeds grotere behoefte aan duurzaamheid biedt een nieuwe uitdaging aan het Havenbedrijf. Deze gaat de uitdaging meer dan aan. Zij streeft er zelfs naar om voor 2030 van de Rotterdamse haven de internationale koploper te maken op het gebied van duurzaamheid en efficiëntie. De aanleg van de Maasvlakte 2, die de meest duurzame haven ter wereld moet worden, is hier al een mooi voorbeeld van. Ook houdt de haven zich bezig met innovaties op het gebied van onder anderen ecosystemen en windenergie.
Het Havenbedrijf tilt duurzaamheid naar een hoger niveau en wil zelfs onderdeel gaan uitmaken van een circulaire economie. Dit houdt in dat grondstoffen en materialen op een zodanige wijze dienen te worden hergebruikt, dat een gesloten productieketen wordt gecreëerd. Dit zorgt voor een kleinere behoefte aan grondstoffen en energie. Ook moet de circulaire economie een grondslag vormen voor nieuwe en duurzame verdienmodellen. Om dit te bereiken is door het Havenbedrijf, in samenwerking met een aantal andere grote bedrijven, het Circularity Centre opgericht. Zij heeft reeds haar eerste project, in het teken van de circulaire economie, van de grond getild: Plastic to Oil. Hierbij is het de bedoeling om reststromen plastic om te zetten in olie en deze opnieuw te gebruiken als brandstof, of om deze zelf te gebruiken om nieuwe producten mee te maken. Allerlei andere projecten, die restafval minimaliseren en hergebruik stimuleren zullen al snel volgen. Het feit dat Rotterdam de thuishaven is voor veel industrieën en er dagelijks veel grondstoffen het havengebied passeren, maakt deze stad de ideale plaats voor het opzetten van deze circulaire projecten. Deze projecten zullen de haven niet alleen meer duurzaam maken, maar zullen tevens nieuwe bedrijfsactiviteit aantrekken.
‘Net als het water van de Nieuwe Maas, stroomt innovatie door stad en haven’. Er wordt door het Havenbedrijf continue geïnnoveerd om de haven concurrerend te houden en te zorgen dat deze zich aanpast aan nieuwe en dringende ecologische omstandigheden. Vooral de overstap naar een circulaire economie is hierbij een grote verandering die de innovatie in het Rotterdamse havengebied in nieuwe banen zal leiden. De Rotterdamse haven is al een van de grootste havens ter wereld. Maar deze projecten geven haar tevens het potentieel om een van de duurzaamste ter wereld te worden.